Sent to you by Hot News via Google Reader:
داریوش همایون
وزیر اطلاعات و جهانگردی در اواخر دوران سلطنت
رویکرد شاه به مذهب مانند بیشتر ایرانیان بود ــ تناقض آمیز و روانپاره (shizophrenic) و سودگرایانه.
او پرورش اروپائی داشت و از نظر شیوه زندگی و سلیقه ها از هیچ اروپائی معمولی باز شناختنی نبود. برای ملت خود نیز مقامی در میان پیشرفته ترین ملت های جهان می خواست. ولی مانند عموم هم میهنان نه تا پایان هر راه می رفت و نه از هیچ ناهمخوانی میان مقصد ها و راه ها و میان مقصدها باهم در شگفت می شد.
اطمینان داشت که به هر ترتیب به آنچه آرزو می کرد می رسد. در رویکرد به مذهب نیز می پنداشت می توان بیشترینه آخوند بازی را با بیشترینه فرنگی مآبی در آمیخت.
مهم تر از حضور علمای مذهبی در مراسم سوگند او در مجلس، بازگرداندن آیت الله قمی تبعید شده رضا شاه از نجف با سر و صدای بسیار بود که نخستین اقدام مهم او در پادشاهی به شمار می رفت و پیام اشتباه ناپذیری به روحانیت واپس رانده و در وضع دفاعی بود که می تواند حمله به نوآوری های رضا شاه و بازگشت به موقعیت برتر خود را آغاز کند.
از آن پس عناصر مذهبی از میانه رو های قم تا افراطیان فدائی اسلام تا بیست سالی بعد تا جائی که جامعه تکان خورده و متفاوت ایرانی اجازه می داد در مسیر ارتجاع تاخت و تاز کردند. مدارا با مذهب چنان بود که کشندگان کسروی بی پیگرد رها می شدند.
در آغاز دهه چهل خورشیدی/ شصت میلادی شاه به تنگ آمده از زنگ زدگی سراسر نظام سیاسی، گوش های خود را به نغمه های اصلاحات که از درون و بیرون بالا گرفته بود سپرد.
یک گروه تازه تکنوکرات ها دستگاه اداری را از اداری های پیشین گرفتند و برنامه اتحاد برای ترقی کندی در روایت ایرانی خود، اصلاحات شش گانه انقلاب سفید (بعدا شاه و ملت) پس از همه پرسی به اجرا درآمد و با مخالفت سخت روحانیتی که تا آن زمان همراهی و مدارا دیده بود روبرو شد.
قیام خرداد ۱۳۴۲ [آیت الله] خمینی که اگر زود سرکوب نشده بود همان گاه انقلاب اسلامی را به نتیجه می رساند تنها چهار ماه پس از همه پرسی شش بهمن روی داد.
شاه چالش خطرناک آخوند ها را دید و به همت اسدالله علم، نخست وزیر، بر آن پیروز شد ولی روش دودلانه خود را تغییر نداد. باز امتیاز دادن ها و دلجوئی ها ادامه یافت.
نفوذ اسلامی ها در ۱۵ ساله بعدی روزافزون بود. شمار مسجدها بنا به پژوهش عباس میلانی از ۲۰۰ در ۱۳۲۰ به ۵۰هزار در ۱۳۵۷ رسید که به یاری هزاران صندوق قرض الحسنه و هیئت مذهبی و مدارس اسلامی بزرگ ترین شبکه تشکیلاتی را در اختیار تند رو ترین عناصر مذهبی قرار دادند ــ همه با کمک حکومت.
اسلامی ها، کسانی که رهبری انقلاب را در دست گرفتند، از دربار شاهنشاهی تا وزارت آموزش و پرورش همه جا رخنه کردند.
تا هفته های آخر رژیم در هیئت وزیران و ساواک، آخوندها را به چشم متحدان بالقوه در برابر خطر کمونیست ها و چریک ها می دیدند و عملا در اختیار فعالیت های انقلابی آنان بودند.
شاه که از آغاز می پنداشت به کمک ارتجاع مذهبی می تواند به جنگ کمونیسم برود سرانجام بیداری تلخ خود را در یکی شدن کمونیست ها با اسلامیان به رهبری [آیت الله] خمینی ـ اتحاد سرخ و سیاه و مارکسیسم اسلامی ــ که اصطلاحات خودش بود دید.
اما تنها ملاحظات سیاسی نبود. کسی که از آغاز خود را نظر کرده مقدسان می پنداشت و هنگام سفر همه آئین های خرافی واپس مانده ترین افراد ملت خود را به جا می آورد و دستی که به ضریح می گرفت از سر عوامفریبی نمی بود، در ژرفای روان خود سرگشته بود.
مانند هر زمینه دیگر هرگز نتوانست مسیر مشخصی را تا پایان برود و به جای محبوبیت عمومی، خود را هدف حملات عناصر مترقی و مذهبی هر دو یافت.
Things you can do from here:
- Subscribe to BBCPersian.com | صفحه نخست using Google Reader
- Get started using Google Reader to easily keep up with all your favorite sites
این پیام از گروه اخبار داغ رسیده است
"HOT NEWS" group.
برای عضویت ایمیل بزنید به:
hotreads@gmail.com
برای حذف عضویت ایمیل بزنید به
hotreads+unsubscribe@googlegroups.com
برای تنظیمات بیشتر
http://groups.google.com/group/hotreads?hl=fa
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر