*** لطفا با دقت و بدون عجله تا پايان مطالعه نمائيد ***
اين نوشته خاص زلزله در تهران نوشته شده است ، که به گفته بسياری از کارشناسان حدود بيست و پنج سال تأخير داشته است ، و اين تأخير اصلاً خبر خوبی نيست ، چون تاخير باعث انباشته شدن انرژی در لايه هاي زمين می‌شود . انتظار می‌رود در صورت بروز زلزله ، قدرت آن بالاتر از 7 ( در مقياس ريشتر ) خواهدبود .
پيش از آن که زلزله اتفاق بيفتد ...
•اول از همه به فکر مکانی باشيد که در آن زندگی می‌کنيد . بسياری از بناهای تهران خصوصاً در مرکز و جنوب شهر ، قديمی هستند ، خانه‌هايی بدون اسکلت فلزی . تا قبل از تصويب قانون ايمن سازی منازل در دهه شصت ، بسياری از خانه‌هايی که با اسکلت فلزی ساخته می‌شدند هم اصول ايمن سازی را رعايت نمی‌کردند . ضمن اينکه اصولاً بساز و بفروش‌های تهران افرادی هستند که اصولاً صلاحيت ساخت مسکن را ندارند و غالباً تشکيل شده‌اند از افراد کم‌سواد و سودجو که برای سود بيشتر حاضرند با جان شما معامله کنند . اما چيزی که مسلم است خانه‌های قديمی حتی تاب مقاومت در برابر زلزله پنج ريشتری را ندارند . اگر در چنين مکانی زندگی می‌کنيد حتماً به فکر تهيه يک مکان ايمن باشيد . شايد يک روز معيار انتخاب مسکن مناسب را برايتان نوشتم ، اما فعلاً دست به نقد اگر می‌توانيد نقشه‌ای از گسل‌های تهران تهيه کرده ، و به شدت از تهيه مسکن روی مرز گسل‌ها خودداری کنيد .
معمولا" هيچ ساختمانی ، حتي با درجه ضريب ايمنی بالا نيز در مرز گسل‌ها سالم نخواهد ماند .
* شصت در صد زلزله‌ها در نيمه شب اتفاق افتاده است . بعيد نيست که زلزله تهران هم جزو همين شصت درصدی‌ها باشد . فراموش نکنيد که بعد از اين لباس کامل را در کنار تخت و در دسترس قرار دهيد .
* همين الان که اين نوشته را تمام کرديد برويد دو تا بطری نوشابه خانواده خالی را از آب پر کنيد و داخل ماشين بگذاريد . حواستان باشد که هميشه آن را پر نگه داريد و دو بطری ديگر هم پر آب کنيد و در مکان ايمن خانه و نزديك محل خوابتان قرار دهيد . حتي در کابينت‌های آشپزخانه نيز همينطور .
* مکان‌های امن خانه را از همين حالا شناسايي کنيد .
** يک ساک کوچک تهيه کنيد . سعی کنيد از نوعی باشد که دسته بلند دارند و روی دوش قرار می‌گيرند . يا يکی از اين کوله پشتی‌ها که قديم‌ها برای کوه‌نوردی و در حال حاضر برای مدارس استفاده می‌شود . چند تا کنسرو تن ماهی ، دو بطري آب ، كمپوت ، کمی خشکبار ، قند ، آب نبات ، بيسكوئيت ، يک راديوی کوچک ، سوت و يک چراغ قوه داخل آن بگذاريد . برای تمام اين وسايل باطری تهيه کنيد و حواستان باشد هر دو ماه يكبار باطریها را تعويض کنيد .
قوطی‌های تن ماهی را قبل از سررسيد مهلت مصرف عوض کنيد . آب داخل بطری‌ها را هم هر 4-3 روز عوض كنيد . پيچ‌گوشتی ، شمع ، كبريت ، چاقو ، آچار فرانسه را هم داخل ساک قرار دهيد . لوازم کمک‌های اوليه را نيز در همين ساک قرار دهيد . شامل يک قيچی کوچک ، باند استريل ، چسب زخم ، قرص و پماد آنتی‌بيوتيک ، پماد سوختگي ، استامينوفن ، قرص اسهال ، الکل و داروی مسکن و قطره استريل چشمي . اگر دارويی داريد که عدم مصرفش باعث مرگتان می‌شود از آنها هم چند تايی در ساک قرار بدهيد . اگر از سوييچ ماشينتان دو تا داريد يکی را داخل ساک قرار دهيد . اگر نداريد برويد يکی تهيه کنيد بعد آن را داخل ساک قرار دهيد . يک بسته دستمال کاغذی رولی فراموش نشود . چند متر طناب ، ( حوله کوچک و صابون و مسواك و خمير دندان براي روزهاي آتي ) ، مقداری پول و طلا و كفش راحت ، سبك و محكم ، مدارك ضروري مثل شناسنامه و ... يک يا دو قطعه خيلی کوچک از يادگاری که خيلی برايتان ارزش دارد . ( البته بيخود بارتون رو سنگين نکنيد . شايد ناچار شويد روزها اين ساک رو با خود حمل کنيد . به نظر من اگر ازدواج کرده ايد سی‌دی عروسيتون ، بهترين چيزه . )
** داخل اتاق خواب را از لوستر و تابلو و اکواريوم و آينه و هر چه وسايل اينطوری است خالی کنيد . تنها يک تخت برای اتاق خواب کافی است ، و احياناً يک ميز آرايش بدون آينه . همين لوازم را از اتاق خواب بچه برداريد. در مورد اتاق خواب او با سخت گيری بيشتری کار کنيد .
* با خيال نسبتاً راحت بخوابيد .
اگر زلزله اتفاق افتاد ...
** قبلاً برايتان گفتم تمام جاهای امن خانه را مشخص کنيد . چهارچوب دربها ، محل هاي مثلث نجات ( فضاي خالي مثلثي شكل كنار تخت ، يا ميز و يا كنار ديواره Open آشپزخانه ) ، زير ميز نهارخوری و کنار ستون‌ها بهترين مکان‌ها هستند .
*** اگر هنگامی که خواب بوديد ديديد که زمين می‌لرزد زياد به خودتان زحمت ندهيد ، تا از گيجی خواب بيدار شويد ، چون زلزله تمام شده است . مدت زلزله بين سی ثانيه و حد اكثر تا يک دقيقه است . اگر از شانس بدمان زلزله يک دقيقه‌ای نصيبمان شد ، باز هم از جايتان تکان نخوريد در جايی که هستيد بمانيد و سرتان را حفظ کنيد . چون ساختمانی که سی ثانيه جلوی زلزله ايستادگی کرده است سی ثانيه ديگر هم ايستادگی خواهد کرد ( انشا الله ) .
اگر دسترسی شما به يکی از اين نقاط امن فقط با يک گام امکان‌پذير است به طرف آن برويد . اگر قرار است چند قدم تا آن مکان برداريد شايد بهتر باشد در جای خود سنگر بگيريد . حرکت در هنگام زمين‌لرزه کار بسيار سختی است .
•کنار تختتان پارچ و ليوان پلاستيکی و بهتر از آن بطري پلاستيكي نوشابه خانواده قرار دهيد ، تا بر اثر اصابت با چيزي نشكند .
بعد از اين که زلزله اتفاق افتاد ...
•بعد از زلزله بسيار دقت کنيد ، بيشتر آسيب‌ها از اين زمان به بعد شروع ميشود .
*** اول اينکه مراقب هر حرکت خود باشيد . به هيچ وجه از تخت خارج نشويد .
احتمالاً اين نوشته را در مورد پاکسازی اتاق خواب از تابلو و آينه زياد جدی نگرفتيد ، يا شب قبل پارچ آب و ليوان پلاستيكي را کنار تخت خود گذاشته‌ايد و اينها حالا تبديل شده‌اند به بلورهای زيبای شيشه شكسته .
بعد از زلزله برق‌ها قطع شده است و از نور و اين حرف‌ها خبری نيست .
حواستان باشد که يک حرکت اضافی می‌تواند باعث بريدگی بسيار بد در پايتان شود . باز هم حواستان باشد که در اين شرايط که شهر تبديل شده به تل عظيمی از خاک ، زخم ، بسيار راحت عفونی می‌شود . تا حالا اسم کزاز و قانقاريا به گوشتان خورده ؟ دوا و دارو هم که ديگر خوابش را ببينيد . پس حواستان باشد به اين راحتی خودتان را زخمی نکنيد .
* اگر دمپايی روفرشی‌تان را پيدا نمی‌کنيد ، يک تکه از ملافه روی تشکتان را بکنيد و دور پايتان بپيچيد . سعی کنيد قسمت کف پا را بسيار کلفت بپيچيد . اگر همسر و بچه هم داريد به آنها هم توصيه کنيد همين کار را بکنند . بسيار سريع عمل کنيد اما هول نشويد تا حال هر چه می‌خواست بشود ، شده .
* به سرعت فرزند کوچکتان ( تا ده سال ) را بغل کنيد و به طرف در برويد به همسرتان ماموريت بدهيد به طرف ساک و آب برود . اگر فرزندتان بزرگتر از ده سال است اجازه بدهيد خودش راه برود .
** احتمالاً چهارچوب در خانه از شکل خارج شده‌است . شايد ناچار شديد با کمی زور آن را باز کنيد . اگر خواستيد با زور شانه آنرا باز کنيد ، دقت کنيد که خيلی محکم ضربه نزنيد . هيچ کس از آن سمت در خبر ندارد و همچنين امكان دارد نيم ديواره بالاي در بر روي سرتان خراب شود .
* زياد نگران بسته نشدن در خانه نشويد . نسبت خانه نيمه ويران به افراد دزد ، بسيار بيشتر از آن است که به خانه شما هم دستبرد بزنند .
** به هيچ وجه به اين تصور نباشيد که خانه شما که جلوی زلزله ايستادگی کرده ، بعد از اين هم جای امنی است . از خانه خارج شويد . حتماً حتماً با لباس گرم خارج شويد . اگر توانستيد يک پتو هم همراه برداريد ، سرما هم به اندازه زلزله کشنده است . به گونه‌ای از خانه خارج شويد که گويی بار آخر است که اين خانه را ترک می‌کنيد .
** شما مردان از جلو حرکت کنيد . بعد فرزندتان و بعد همسرتان . اگر ناچار شديد کودکتان را در بغل بگيريد بهتر است فردی که کودک را در بغل می‌گيرد از عقب حرکت کند . در حين حرکت بسيار دقت کنيد حتما دستان خود را به ديوار ( اگر باقی مانده‌باشد ) يا نرده يا به چيزی بگيريد . بسيار احتمال دارد که زير پايتان ناگهان خالی شود و اين دست گرفتن کمک می‌کند که پرتاب نشويد .
* اگر در طبقات بالا زندگی می‌کنيد ، به آرامی سقوط را شروع کنيد . چراغ قوه را شما در دست بگيريد و هر قدم را حساب شده برداريد و بعد نور را به عقب بيندازيد که همسر و فرزندتان بتوانند شما را تعقيب کند . به هيچ وجه ندويد .
** اگر بوی گاز شنيديد چراغ قوه را خاموش کنيد و سعی کنيد در تاريکی راهتان را پيدا کنيد . به هيچ عنوان از کبريت يا فندک استفاده نکنيد .
*** اگر در طی حرکت از کنار واحدهای همسايه صدای ناله يا کمک آنها را شنيديد توجه نکنيد . دقت کنيد که در حال حاضر نجات جان خودتان و افراد خانواده‌تان در اولويت قرار دارد . يک مکث کوچک برای نجات جان آنان می‌تواند به قيمت جان افراد خانواده خودتان تمام شود .
** در حياط آپارتمان بسيار مراقب باشيد . دهانه تمام چاه‌ها حالا ديگر باز شده است ، ممکن است با کمی آجر يا سيمان پوشيده شده باشد و شکل کامل يک دام را برای فرو بردن شما تشکيل داده باشد . از کنار ديوار حرکت کنيد تا به در برسيد و زياد سرعت نداشته باشيد . اگر برايتان امکان دارد همين حالا مکان چاه منزلتان را پيدا کنيد و آنرا شناسايی کنيد .
وقتی به محوطه بيرون خانه رسيديد ...
* افراد خانواده را در محلي مناسب و ايمن قرار داده و اگر فکر می‌کنيد که می‌توانيد با دست خالی به کمک همسايه ها برويد ، حتماً اين کار را بکنيد .
** خيلی خيلی خيلی مراقب بوی گاز باشيد . اگر اين بو را حس کرديد به سرعت به طرف جهت مخالف آن فرار کنيد . هنگام حرکت سعی کنيد از وسط خيابان يا کوچه عبور کنيد ( کنارهای پياده‌رو معمولاً يکی از هزاران دهانه چاهی هستند که حالا ديگر سرپوش ندارند . )
** زمانی که از کار نجات همسايه ها فارغ شديد به دقت اين اعمال را انجام دهيد .**
*** اگر در مرکز شهر هستيد هر چه سريعتر خود را به سمت خارج شهر برسانيد . به ذهنتان هم خطور نکند که به همراه زن و بچه برای نجات برادر يا خواهر يا پدر و مادری که دو خيابان بالاتر يا پايينتر هستند برويد . من شما را درک می‌کنم که دوست داريد برادر ، خواهر ، مادر يا پدر خود را هم نجات دهيد ، اما فرزندان خود را هرگز فراموش نکنيد . شما سوپرمن نيستيد . در ضمن اگر مجرد هستيد حتماً برای نجات افراد خانواده اقدام کنيد . عموماً مورد خطاب من در اين نوشته ، افراد متأهل هستند .
** در صورت بروز زلزله بيش از سيصد هزار علمک گاز در تهران منفجر خواهد شد . همانطور که می‌دانيد برای اينکه گاز در لوله‌ها جريان پيدا کند تحت فشار به مايع تبديل می‌شود و شکستن لوله باعث انفجار آن خواهد شد . چون در آن زمان در تهران آبی پيدا نمی‌شود که آتش را مهار کند رفته رفته همه چيزهای سوختنی در تهران خواهد سوخت . حواستان باشد که حتی آسفالت خيابان هم که از مواد قيری تهيه شده‌اند در حرارت خاصی شروع به سوختن ميکنند .
هيزم هاي دم دستي برای آتش‌سوزی بقيه وسايل خانه و حتي اتومبيل‌های پر از بنزينتان ، بسيار خطرناك هستند . زمانی که آبی برای خاموشی اين آتش نباشد آتش‌های کوچک با هم متحد می‌شوند و آتش بزرگتر را تشکيل می‌دهند ، و اين روند ادامه دارد . احتمالاً کمتر از دوازده ساعت بعد از زلزله آتش‌سوزی‌های بزرگ ، تمام سطح شهر را پوشانده اند . اگر در فرار به فضای باز تعلل کنيد احتمالاً در حلقه اين آتش ها گرفتار خواهيد شد . فرار از اين حلقه‌های آتش چندان کار راحتی نخواهد بود . دودی که از اين آتش سوزی بلند خواهد شد ، به شدت مسموم کننده و کشنده است . پس اگر در حلقه آتش گرفتار شديد زياد نگران نباشيد ؛ قبل از اينکه زنده زنده بسوزيد خفه خواهيد شد .
* نمی‌توانيد زياد به ماشينتان اميد داشته باشيد ، اما اگر در حاشيه شهر زندگی می‌کنيد و به فرض محال ديديد که خيابان‌ها باز هستند حتماً از ماشينتان استفاده کنيد و به طرف خروجی‌های شهر در جنوب يا غرب شهر برويد . زياد به خروجی‌های شرق تهران اميد نداشته باشيد . احتمالاً تمام جاده‌های کوهستانی مسدود خواهد شد .
** حتماً حتماً حتماً همين حالا با تک تک افراد خانواده که می‌شناسيد قرار يک فضای باز که بعد از زلزله بتوانيد همديگر را در آنجا ملاقات کنيد بگذاريد . مثل خروجی اتوبان کرج يا ورزشگاه آزادی يا پارک ملت ، يا ... .
شهردار سابق ( کرباسچی ) بيش از صد قطعه زمين را برای اسکان ساکنان تهران بعد از زلزله در نظر گرفته بود که در طی اين چند سال تقريباً تمام اين زمين‌ها تبديل به برج شده است . به همين جهت ناچاريد از پارک ها و ورزشگاه‌ها برای اينگونه قرارها استفاده کنيد . بعد از زلزله نه اتوبوسی هست که به طرف آنان برويد ، نه تلفنی هست که از هم خبردار شويد .
اين بهترين راه برای پيدا کردن همديگر است . بهتر است قرار ملاقات را برای تنها يک يا دو روز بعد از زلزله بگذاريد ، اما اگر فکر می‌کنيد که در محل امنی زندگی می‌کنيد می‌توانيد قرار را برای اولين ساعات بعد از زلزله بگذاريد . اگر فضای خاصی را مشخص نکرده باشيد بعيد است به اين سادگی از زنده بودن آنان با خبر شويد .
** اگر فکر می‌کنيد که نياز داريد برای برداشتن پاره‌ای وسايل به داخل ساختمان باز گرديد ، حتماً تا صبح صبر کنيد . روشنايی هوا بسياری از خطرهای ناپديد را آشکار خواهد کرد .
** به هيچ وجه در طی مراسم زلزله و بعد از آن برای نظافت شخصی از آب استفاده نکنيد . آب موجود را فقط برای آشاميدن استفاده کنيد .
* هر از گاهی به راديوتان يک سر بزنيد اما بعيد است برنامه‌ای از تهران برايتان پخش شود . به فرض محال اگر ايستگاه پانزده خرداد سالم بماند مجری بايد خيلی بيرحم باشد که زن و بچه‌اش را ول کند و بيايد برای شما موسيقی بگذارد . اما ممکن است دو روز بعد از زلزله بتوانند جوری راديو را راه بيندازند و شما از خبرها مطلع شويد .
*** اگر آنقدر شانس داشتيد که ماشينتان سالم بود و مسير باز بود ، در حرکت از تهران به سوي يكي از شهرهاي نزديك تهران درنگ نکنيد . برای اينکه شک شما را به يقين تبديل کنم چند نکته را يادآوری می‌کنم :
از جمعيت دوازده مليونی تهران ، حدود هشت مليون نفر ، بعد از زلزله زنده خواهند ماند .
هر سه سد اطراف تهران ضد زلزله نيستند و از بين خواهند رفت . حتی دسترسی به چاه‌ها برای استفاده از آب آنها غيرممکن خواهد بود . برای تأمين آب اين جمعيت عظيم هيچ کاروان تانکری روی زمين کافی نخواهد بود . در نتيجه استفاده از آب غير بهداشتی اجتناب ناپذير خواهد شد . ضمن اينکه مسئله اسکان و تغذيه اين جمعيت عظيم بعد از چند روز مشکلی غيرقابل حل خواهد شد . از طرفی استفاده از آب آلوده باعث همه‌گير شدن بيماری‌های عفونی و اسهال و يا وبا خواهد شد و ...
چاره‌ای نيست . بايد اين شهر را به قصد يکی از شهرهای نزديک تهران ترک کرد . می‌توانيد بعد از اينکه همراهانتان را در آنجا اسکان داديد برای کمک به عمليات نجات بازگرديد .
*** در حين عمليات نجات حواستان به آتش باشد . از دست شما يکنفری کار زيادی بر نمی‌آيد . اگر با مصالح ساختمانی سر و کار داشته باشيد منظور من را خوب درک می‌کنيد . به همين جهت اگر در جايی ديديد که چند نفر سعی می‌کنند فردی را از خاک بيرون بکشند به کمک آنها برويد . می‌توانيد بعد ، از آنها خواهش کنيد که برای کمک عزيزان شما بشتابند . بسياری از نجات‌ها در اين زمان با همکاری جمعی معنی پيدا می‌کند .***
** اگر خواستيد برای خروج فردی که از زير آوار فرياد می‌کشد برويد ، دو نکته را فراموش نکنيد :
اگر واقعا فکر می‌کنيد می‌توانيد اينکار را بکنيد ، حتماً يک کلنگ داخل ماشينتان بگذاريد . بعد از زلزله می‌فهميد مخترع آن چه نعمتی را اختراع کرده است .
اگر نيمی از بدن فردی را بيرون
از آوار ديديد با کمک کلنگ و احتمالاً دو سه نفر ديگر شايد بتوانيد از زير خاک خارجش کنيد . اگر تنها از زير هزاران کيلو آوار صدايش را شنيديد بهتر است دست به هيچ اقدامی نزنيد تا شايد کمک‌های خاص با وسايل ويژه برسند .
هنگام خروج همان فردی که نيمه در آوار قرار دارد بسيار حساب شده عمل کنيد . يک حرکت اشتباه می‌تواند باعث شود که ديوار نيمه خراب روی سرش خراب شود و برای هميشه صدايش قطع شود . می‌دانستيد يکی از بيماری‌های روانی رايج بعد از زلزله مختص کسانی است که با همين حرکت اشتباه باعث مرگ عزيزی شدند ، و تا آخر عمر خود را سرزنش می‌کنند که چرا آن روز آن حرکت اشتباه را کردند ؟****
* يک نکته مهم ديگر : همين حالا به همه دوستانی که دوستشان داريد اين نکته ها را بگوييد . به برادر ، خواهر و مادر و پدرتان .
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر