دوستان بزرگوار
۱۹ فروردین امسال ششمین سالگرد پرواز زنده یاد اسماعیل نواب صفا این بزرگ مرد عرصه شعر و ترانه سرایی تاریخ معاصر ایران بود. نام ایشان در کنار ترانه سرایان بزرگی چون بیژن ترقی، رهی معیری، بهادر یگانه، تورج نگهبان و رحیم معینی کرمانشاهی پیوندی جاودانه با تاریخ ترانه سرایی در موسیقی ایران زمین یافته است.
زنده یاد نواب صفا در ۲۹ اسفند ۱۳۰۳ خورشیدی در شهر کرمانشاه در خانواده‌ای اصفهانی تبار دیده به جهان گشودند. پدر ایشان سید مرتضی نوّاب صفوی مردی عارف مسلک بود که ظهیر الدوله به او لقب "نوّاب علی" داده بود و مادر و خاله ایشان موسس نخستین مدرسه ملی در کرمانشاه با نام بصیرت در سال ۱۳۰۸ بودند. زنده یاد نواب صفا در ۷ سالگی پدر خود را از دست دادند و در دوازده سالگی شروع به تعلیم ویلن نمودند.
نواب صفا از ۱۳۲۳ به چاپ مطالب فکاهی در روزنامه توفیق همّت گمارد و از سال ۱۳۲۴ شروع به ترانه سرایی نمود، اولین ترانه ایشان در این سال با نام "موسم گٔل" با صدای خانم روح بخش اجرا گردید و پس از آن به سبب شهرتی که یافت از طریق آقای پرویز خطیبی با آهنگ سازان بنام آن زمان برادران وفادار اشنا گردید و پس از آن در سال ۱۳۲۶ به توصیه استاد اسماعیل خان مهرتاش ترانه‌هایی ساخت و در همان سال به عضویت شورای نویسندگان رادیو در آمد که این مقدمه آشنایی وی با استادن برجسته موسیقی آن زمان شد. تعداد تصنیف‌های ماندگار زنده یاد نوّاب صفا آنچنان زیاد است که بی گمان ایشان را به عنوان استادی مطرح در عرصه ترانه سرایی معاصر ایرانی مطرح مینماید. برای اطلاع دوستان فهرستی از ترانه‌های ایشان تقدیم مینمایم
نام ترانه نام آهنگساز نام خواننده
دنیا من مجید وفادار دلکش
آه بی اثر مجید وفادار دلکش
خاکستر من مجید وفادار دلکش
بندهٔ عشق مجید وفادار دلکش
دلنواز مجید وفادار پوران
یار آمد مجید وفادار پوران
فغان عاشق مجید وفادار فیروزه
نصیب عاشق مجید وفادار ناهید سرفراز
افسر گلها مجید وفادار ناهید سرفراز
حُسن گل مجید وفادار داریوش رفیعی
شکوهٔ عاشق مجید وفادار داریوش رفیعی
سعی باطل مهدی خالدی دلکش
ناامید مهدی خالدی دلکش
رفتی مهدی خالدی دلکش
قصهٔ بی حاصل مهدی خالدی دلکش
رؤیای شاعر مهدی خالدی دلکش
داغ لاله مهدی خالدی دلکش
بوسهٔ وی مهدی خالدی دلکش
اشک و آه مهدی خالدی دلکش
قهر عاشق مهدی خالدی دلکش
آمد نوبهار مهدی خالدی دلکش
نالهٔ دل مهدی خالدی دلکش
دل غافل مهدی خالدی دلکش
بوسهٔ جاوید مهدی خالدی پوران
نوش جان مهدی خالدی زاهدی
در مرگ صبا مهدی خالدی بنان
آهنگی در نوا مهدی خالدی عهدیه
چه شبها مرتضی محجوبی بنان
درخانه ماآمده بودی مرتضی محجوبی بنان
زوفا بازآ ساقی مرتضی محجوبی بدون خواننده
بی خبر حسین یاحقی وزیری، الهه
جوانی حسین یاحقی همایون پور، عظیما،
الهه، قوامی
آشفته پرویز یاحقی دلکش
موج پرویز یاحقی دلکش
پربسته پرویز یاحقی دلکش
بهانهٔ تو پرویز یاحقی دلکش
نوای دل پرویز یاحقی دلکش
بخت بیدار پرویز یاحقی الهه
مانده نمانده پرویز یاحقی الهه
سکوت غم پرویز یاحقی الهه
بهشت من پرویز یاحقی الهه
عکس من پرویز یاحقی الهه
رفته پرویز یاحقی الهه
مهرآفرین پرویز یاحقی الهه
مرو سفر پرویز یاحقی الهه
جشن گلها پرویز یاحقی مرضیه
نالهٔ شبگیر پرویز یاحقی مرضیه
ای شب پرویز یاحقی مرضیه
ساقی بیا پرویز یاحقی مرضیه
گرمی عشق پرویز یاحقی مرضیه
افسانه‌ها پرویز یاحقی مرضیه
امید دل پرویز یاحقی بنان
حسرت نصیب علی تجویدی الهه
جانا دنیا گذرد علی تجویدی دلکش
هستی سوز علی تجویدی دلکش
بار سفر بستم علی تجویدی هایده
خدایا چه کنم؟ علی تجویدی مرضیه
باغبان علی تجویدی گلپایگانی
بسیاری از ترانه‌های فهرست بالا در زمره ماندگارترین آثار موسیقی ایرانی هستند از جمله نو بهار با صدای بانو دلکش، جوانی با صدای استاد قوامی و امید دل با صدای استاد بنان و......
استاد نوّاب صفا علاوه بر فعالیت‌های هنری در دل مردم نیز جای خاصی داشتند و آخرین منصب ایشان قبل از بازنشستگی نمایندگی مردم اصفهان بین سالهای ۱۳۵۴-۱۳۵۷ در مجلس شورای ملی بود. هر سه فرزند باقی مانده از ایشان به مانند بسیاری از ایرانیان سرزمین مادریمان در خارج ایران به سر میبرند
در سال ۱۳۸۱ گزیدهٔ‌ای از ترانه‌های استاد نوّاب صفا به کوشش نشر پیکان در تهران انتشار یافته که کاری است در خور ستایش. استاد نوّاب صفا پس از امری خدمت خالصانه به فرهنگ ایرانی در ۱۹ فروردین ۱۳۸۴ جان به جان آفرین تسلیم نمودند
بر سنگ مزار ایشان در قطعه هنرمندان بهشت زهرای تهران میخوانیم
ین که در سینه خاکش ماواست
خاک پاک همه، نواب صفاست
. . در نماهنگی که امروز تقدیم می‌کنم غزلی زیبا از ایشان و با صدای خود ایشان را، که گواهی دیگر است از وطن پرستی این بزرگ مرد عرصه ادب و موسیقی و فرهنگ ایرانی با هم می‌شنویم
در این بهار دل سوگوار را چه کنم؟
وطن که رفت دگر نوبهار را چه کنم؟
در امید کنون بسته مانده از چپ و راست
خدای من دل امیدوار را چه کنم؟
مقرر است رود در حجاب دختر رز
بهانه‌های دل بیقرار را چه کنم؟
اگر چه می‌رسد از راه صبح آزادی
در این میانه شب انتظار را چه کنم؟
گرفتم اینکه بخندم چو گٔل به سایه خار
چو لاله این جگر داغدار را چه کنم؟
چو خفته است در آغوش خاک سرد نشاط
نشاط و گرمی آغوش یار را چه کنم؟
من از سیاهی دستار او به خود گفتم
سیاه کاری دنباله دار را چه کنم؟
صفای مطلقم اما بگو به زاهد شهر
که سفله پروری روزگار را چه کنم؟
نشانی فیسبوک
نشانی یو تیوب
نشانی مدیا فایر
با مهر
دکتر مازیار صدری
انگلستان
منابع: آثار صوتی رادیو ایران، سایت رسمی استاد نواب صفا، فهرست ترانه ها: ویکی پدیا
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر