چپ‌گرایان اروگوئه دوباره در انتخابات ریاست جمهوری این کشور برنده شدند.
در ده سالی که قدرت در دست این گروه بوده، رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی در رویکردی غیرپوپولیستی پا به پای هم پیش رفته‌اند. در برخی از زمینه‌ها نیز اروگوئه زبانزد جهان شده است. رئیس جمهور جدید اما باید با چالش‌ها و معضلات بعضا دشواری دست و پنجه نرم کند.
در مهرماه گذشته، قبل از آن که دور اول انتخابات ریاست جمهوری اروگوئه برگزار شود، پیش‌بینی‌ها از سر به سر بودن تاباره باسکوئز، نامزد جبهه چپ‌گرای حاکم (جبهه گسترده) و لوئیس لاکایه‌پو، نامزدی از حزب محافظه‌کار اپوزیسیون حکایت داشت. اما نتیجه انتخابات نشان داد که این پیش‌بینی‌ها نادرست بوده، چرا که نامزد حزب چپ‌گرای حاکم فقط دو درصد کم داشت که به اکثریت مطلق برسد و در همان دور اول رئیس جمهور شود.
با این نتیجه تقریبا معلوم بود که در دور دوم پیروزی باسکوئز که روز یکشنبه (۳۰ نوامبر/ ۹ آبان) برگزار شد، تقریبا قطعی است.
اروگوئه الگوی آسیب‌شناسی فوئنتس
این پیروزی البته بی‌دلیل نیست. اروگوئه تا دهه پنجاه قرن گذشته به سوئیس آمریکای لاتین معروف بود. در همان اوایل قرن بیستم، هم قانون هشت ساعت کار در روز را اعمال کردند، هم حق بیکاری و هم آموزش مجانی در همه سطوح را. در نیمه دوم قرن گذشته تلاطم‌هایی موجب شد که کشور دوره‌ای از نوسان و بعدا هم حکومت نظامی را تجربه کند.
کارلوس فوئنتس، نویسنده فقید و نامدار مکزیکی این وضعیت نابسامان اروگوئه را نشانه‌ای جدی از انحطاط آمریکای لاتین و خاموش‌شدن بارقه‌های امید برای برخاستن دوباره این منطقه توصیف کرده بود.
اما در سال ۲۰۰۵ چپ‌گرایانی که در دوره حکومت نظامی (۱۹۷۲-۱۹۸۵) علیه آن مسلحانه جنگیده بودند توانستند در مبارزه‌ای مسالمت‌آمیز توان و قدرت اقناع خود را نشان دهند و در گرماگرم بحران اقتصادی این کشور قدرت را در انتخابات ریاست جمهوری به دست بگیرند.
با راه‌یافتن تاباره باسکوئز به کاخ ریاست جمهوری دولت او به جای اقدامات هیجانی و محاسبه‌نشده در اقتصاد و به جای روی‌آوردن به اقدامات پوپولیستی مانند توزیع پول در میان فقرا، سیاستی را به پیش برد که هم اقتصاد از بحران به درآید و به صدور مواد خام متکی نشود، هم رشد و توان خود را حفظ کند و هم کشور در رفاه اجتماعی رشدی چشمگیر را تجربه کند.
باسکوئز در سال ۲۰۰۹ طبق قانون امکان نامزدی برای دور دیگری از انتخابات ریاست جمهوری را نداشت، لذا خوزه موخیکا، چهره کاریزماتیک چپ‌گرایان اروگوئه به جای او وارد کارزار انتخاباتی شد و نتیجه انتخابات تداوم قدرت این گروه را تضمین کرد.
اقدامات پوپولیستی نه، رشد و رفاه اجتماعی آری
بر خلاف برخی از کشورهای دیگر منطقه (از جمله ونزوئلا) که چپ‌گرایان حاکم در حال حاضر دوره‌ای از افول و نوسان را طی می‌کنند و کاهش مواد خام تدوام اقدامات اجتماعی و بعضا پوپولیستی و فاقد چشم‌انداز آنها را با خطر روبرو کرده، کارنامه چپ‌گرایان حاکم بر اروگوئه، پس از ده سال حکومت قابل اعتناست، چرا که حاکی از رشدی متوازن و بعضا مثال‌زدنی در زمینه اقتصادی و اجتماعی است.
حالا در آمارهای بانک جهانی اروگوئه با ۱۴هزار دلار درآمد سرانه در سال جزو کشورهای با درآمد نسبتا بالا به حساب می‌آید. در فاصله ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۳ این کشور رشد اقتصادی ۵ تا ۶ درصدی را تجربه کرده و قروض دولتی از ۱۰۰ درصد تولید ناخالص ملی به ۶۰ درصد در سال جاری کاهش یافته است.
فقر از ۴۰ درصد در سال ۲۰۰۴ به ۵.۱۱ درصد در سال جاری فرو افتاده و فقر مطلق از ۷.۴ درصد به نیم درصد. بیکاری هم با ۵.۶ درصد پایین‌ترین میزان در دهه‌های اخیر را دارد.
در زمینه فساد نیز اروگوئه در آمارهای سازمان شفافیت بین‌المللی در ردیف نوزدهم و همسطح ایالات متحده آمریکا قرار دارد. به رغم نقش نسبتا پررنگ دولت در اقتصاد، ادغام آن در اقتصاد بین‌المللی و میزان گشودگی اقتصاد این کشور برای کار و کسب و جذب سرمایه خارجی به ۴۷ درصد می‌رسد که رقمی بالا در گستره بین‌المللی است.
سیستم بهداشتی اروگوئه در منطقه مثال‌زدنی است و توزیع ثروت در این کشور نیز. هیچ کشوری را در منطقه آمریکای لاتین نمی‌توان یافت که طبقه متوسط آن ۶۰ درصد جمعیت کشور را تشکیل دهد.
در زمینه رویکرد به انرژی‌های تجدید‌پذیر و اتصال منازل به کابل نوری اروگوئه در راس کشورهای منطقه ایستاده است. کشاورزی آن نیز با جمعیت ۴ میلیونی‌اش می‌تواند ۲۸ میلیون نفر را تغذیه کند.
کشور برگزیده سال ۲۰۱۳
در دوره موخیکا که اینک به پایان می‌رسد و سلف او از همان حزب دوباره به قدرت بازمی‌گردد، سقط جنین و ازدواج همجنسگرایان در اروگوئه نسبتا آسانتر شده است. اروگوئه همچنین به عنوان اولین کشور دنیا در اقدامی بحث‌انگیز کشت و مصرف شخصی ماریجوانا را آزاد کرده است. استدلال موخیکا و دولت او این است که با این اقدام بازار ماریجوانا، هم شفاف و قابل کنترل می‌شود و هم مافیای اقتصادی قاچاقچیان دراین عرصه فرو می‌پاشد. اکثریت جامعه اروگوئه به این تجربه نگاه مثبتی ندارد و رئیس جمهور جدید هم جز معدود افرادی بوده که در درون "جبهه گسترده" به اجرای آن انتقاد داشته است. با این همه او قول داده است که این قانون را ملغی نخواهد کرد و تا مشخص‌شدن تاثیرات عملی آن به اجرای آن پایبند خواهد بود.
پیشنهاد موخیکا به قبول ۶ زندانی اردوگاه گوانتانامو نیز توجه بسیاری برانگیخت. دولت آمریکا البته هنوز به این پیشنهاد واکنشی نشان نداده است.
خود نحوه زندگی موخیکا که به عنوان فقیرترین رئیس جمهور دنیا شناخته شده نیز در جهان اعتنا برانگیخته است. او که همچنان درمزرعه کوچکش زندگی می‌کند از ۱۲ هزار دلار حقوق ریاست جمهوری‌اش ۱۰۰۰ دلار را برمی‌دارد و بقیه را به کارهای عام‌المنفعه اختصاص می‌دهد. فلسفه‌اش این است که انسان باید همان‌گونه زندگی کند که فکر می‌کند، نه این که بنشیند فکر کند که چگونه باید زندگی کند.
کل کارنامه چپ‌گرایان در ۱۰ سال گذشته و به ویژه اقدامات موخیکا و زندگی او سبب شدند که اکونومیست اروگوئه را کشور برگزیده سال ۲۰۱۳ معرفی کند.
مشکلات کم نیستند
با این همه، اروگوئه به رغم پیشرفت‌های قبلی‌اش در زمینه آموزشی اینک در این عرصه که سرمایه‌ای اساسی در رقابت‌های بین‌المللی است مشکلات زیادی دارد. موخیکا قول داده بود که نظام آموزشی را به گونه‌ای متحول کند که نیمه‌کاره ماندن تحصیل شمار قابل اعتنایی از جوانان متوقف شود و توان خوب کشور در عرصه فناوری ارتباطی و بیوتکنولوژی ارتقا بیشتری یابد. اما او در این زمینه موفقیت چندانی به دست نیاورد.
متنوع کردن هر چه بیشتر توان تولید اقتصاد کشور، نوسازی زیرساخت‌ها و پیشبرد سیاستی که هم انسجام درونی نیروهای مختلف چپ‌گرا در درون "جبهه گسترده" را حفظ کند وهم تعامل و همکاری با اپوزیسیون در مسائل اساسی را ممکن سازد نیز از چالش‌های دیگر پیش رو برای تابرا باسکوئز و دولت او است.
کاهش رشد اقتصادی در آرژانتین و برزیل که با اروگوئه تبادلات تجاری گسترده‌ای دارند بر رشد اقتصادی این کشور نیز بی‌تاثیر نمانده است. جلوگیری از تشدید چنین تاثیراتی نیز برای دولت باسکوئر وظیفه آسانی نخواهد بود.
Sent from my iPhone
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر