۱۳۸۹ خرداد ۲۸, جمعه

MediaNews.ir

MediaNews.ir

شبکه‌های اجتماعی، فراتر از ابزارهای تکنولوژیکی

Posted: 18 Jun 2010 01:28 PM PDT

هفته‌نامه‌ی پنجره، محمد مهدی مولایی - شبکه‌های اجتماعی مجازی، نسل جدیدی از وب‌سایت‌های اینترنتی هستند. در این وب‌سایت‌ها، کاربران اینترنتی حول محور مشترکی به‌صورت مجازی دور یکدیگر جمع می‌شوند و جماعت‌های آنلاین را تشکیل می‌دهند. هزاران شبکه‌ی اجتماعی در اینترنت فعال هستند که هر کدام بر مبنای موضوع خاصی راه‌اندازی شده‌اند. شبکه‌های اجتماعی زیادی با موضوعاتی از قبیل انگیزه‌های حرفه‌ای و شغلی، دوست‌یابی، علایق مشترک در حوزه‌های مختلف (سینما، ورزش، موسیقی)، زبان مشترک، ملیت مشترک، دین مشترک و غیره در فضای مجازی فعال هستند و هر کدام میلیون‏ها کاربر اینترنتی را جذب کرده‌اند. سایت‌های شبکه‏ی اجتماعی در سال‌های اخیر جایگاه قابل توجهی در اینترنت پیدا کرده‌اند و به رده‌ی پربیننده‌ترین‌های فضای مجازی راه‌ یافته‏اند. آمارهای مربوط به رفتار کاربران اینترنتی نشان می‌دهد گرایش به سایت‌های شبکه‏ی اجتماعی در سراسر دنیا همچنان رو به رشد است و این سایت‌ها در دنیای آینده‌ی اینترنت نقش بیشتری خواهند داشت. شبکه‌های اجتماعی یکی از انواع رسانه‌های اجتماعی محسوب می‌شوند. رسانه‌های اجتماعی در سال‌های اخیر در زندگی آنلاین و آفلاین کاربران اینترنتی آنچنان تاثیرگذار بوده‌اند که شکل‌های ارتباطات اجتماعی نیز از این رسانه‌های جدید تاثیر پذیرفته است.

تولد شبکه‌های اجتماعی

هرچند که سایت‌های شبکه‌ی اجتماعی در چند سال اخیر است که در دنیای اینترنت جایگاه قابل توجهی پیدا کرده‌اند، ولی قدمت آنها به بیش از یک دهه پیش برمی‌گردد. از سایت سیکس‌دگری (SixDegrees) به‌عنوان نخستین شبکه‌ی اجتماعی یاد کرده‌اند. این وب‌سایت در سال ۱۹۹۷ راه‌اندازی شد و به‌کاربرانش اجازه می‌داد پروفایل (صفحه‌‌ای شخصی شامل مشخصات و تصاویر فردی) بسازند و لیستی از دوستان‌شان ایجاد کنند. نخستین تجربه‌ی شبکه‌ی اجتماعی موفق نبود و این سایت سه سال بعد تعطیل شد. اما در این فاصله چند سایت دیگر نیز با چنین رویکردی راه‌اندازی شدند. از جمله این سایت‌ها می‌توان به اشین‌اونیو (AsianAvenue) و بلک‌پلنت (BlackPlanet) اشاره کرد. اغلب شبکه‌های اجتماعی اولیه با هدف دوست‌یابی و سرگرمی راه‌اندازی می‌شدند.
لایوژورنال (LiveJournal) و رایز (Ryze) از جمله اولین شبکه‌های اجتماعی با اهداف حرفه‌ای بودند. لایوژورنال شبکه‌ی اجتماعی مبتنی بر مرور ژورنال‌ها بود و در رایز نیز کاربران می‌توانستند حول فعالیت‌های تجاری‌شان شبکه‌سازی کنند. راه‌اندازی شبکه‌ی اجتماعی رایز در سال ۲۰۰۱ شروع دومین موج از شبکه‌های اجتماعی بود که فعالیت این نوع وب‌سایت‌ها را از تمرکز بر حوزه‌ی سرگرمی خارج کرد. در ادامه‌ی همین موج بود که سایت لینکد‌این (LinkedIn) نیز راه‌اندازی شد که هنوز فعالیت آن به‌عنوان مهم‌ترین شبکه‌ی اجتماعی حرفه‌ای و تجاری ادامه دارد.‌ در این سال‌ها شبکه‌ها‌ی اجتماعی، وب‌سایت‌های حاشیه‌ای در دنیای مجازی محسوب می‌شدند و هنوز وب‌سایت‌های کلاسیک «وب‌ ۱»ی در اینترنت حرف اول را می‌زدند.

اصطلاح «وب ۱» اشاره به اینترنت در قرن گذشته دارد که کاربران نقشی کمرنگ در دنیای مجازی داشتند و استفاده از وب‌سایت‌های ایتترنتی اغلب فرآیند ارتباطی یک‌‌سویه از جانب رسانه به مخاطب بود. از سال‌های آ‌غازین هزاره‌ی جدید دنیای اینترنت وارد دوره‌ی «وب ۲» (Web 2.0) شد که در آن پایگاه‏های تعاملی اهمیت بیشتری پیدا کردند و نقش کاربران برجسته‌تر شد. در دوره‌ی «وب ۲» وب‌سایت‌های تعاملی که فعالیت‌شان برمبنای حضور کاربران پیش می‌رفت به‌تدریج اهمیت بیشتری پیدا کردند و شبکه‌های اجتماعی یکی از انواع این ‌وب‌سایت‌ها بودند. با گسترش فضای وب ۲یی کم‏کم سروکله‌ی شبکه‌های اجتماعی جدی‌تر پیدا شد که در سال‌های بعد هر کدام به غول‌های اینترنتی تبدیل شدند. اورکات (Orkut)، های‌فایو (Hi5)، مای‌اسپیس (MySpace) و فیس‌بوک (Facebook) مهم‌ترین این سایت‌ها بودند که همگی در سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۴ شروع به فعالیت کردند.

شبکه‏های عمومی و تخصصی

شبکه‌های اجتماعی را در ساده‌ترین تقسیم‌بندی می‌توان در دو گروه عمومی و خاص قرار داد. در شبکه‌های اجتماعی عمومی کاربران اینترنتی با انگیزه‌ها و اهداف مختلف حضور دارند و شبکه‌سازی مجازی‌شان را از طریق این‌ وب‌سایت‌ها دنبال می‌کنند، ولی شبکه‌های اجتماعی خاص حول موضوعی ویژه شکل گرفته‌اند و تعداد کاربران‌شان نیز کم‌تر است. فیس‌بوک، اورکات و مای‌اسپیس مهم‌ترین شبکه‌های اجتماعی عمومی در دنیای اینترنت هستند. اما این شبکه‌های اینترنتی عمومی نیز اغلب در ابتدای فعالیت‌شان با تعریف محدودی آغاز به‌کار کرده‌اند و به‌تدریج عمومی شده‌اند. چنانکه فیس‌بوک که امروزه به بزرگ‌ترین شبکه‌ی اجتماعی دنیا تبدیل شده است در سال ۲۰۰۴ شبکه‌ی اجتماعی دانشجویان دانشگاه هاروارد بود. دایره‌ی کاربران فیس‌بوک در چند مرحله گسترش پیدا کرد تا اینکه در سال ۲۰۰۶ به همه‌ی کاربران اینترنت رسید. مای‌اسپیس نیز در ابتدا با تمرکز بر جذب کاربران نوجوان و جوان شروع به فعالیت کرد و «بند»های موسیقی از جمله گروه‌هایی بودند که از این وب‌سایت استقبال کردند.

در شبکه‌های اجتماعی عمومی هر نوع کاربری حضور دارد و اغلب دوستان و آشنایان آنلاین را می‌توان در آنها پیدا کرد، تعداد کاربران معروفت‌ترین این نوع شبکه‌ها اغلب به چندصد میلیون نفر می‌رسد. علاوه بر این‌ها، شبکه‌های اجتماعی‌ خاصی نیز وجود دارد که بر محوریت موضوعی مشخص فعالیت می‌کنند. به‌عنوان مثال لست اف.ام (Last.fm) از جمله معروف‌ترین آنهاست که علاقه‌مندان به موسیقی را گردهم جمع‌کرده، یا گودریدز (GoodReads) که شبکه‌ی اجتماعی مخصوص علاقه‌مندان به کتاب است و فلیکر (Flickr) که وب‌سایتی برای علاقه‌مندان به عکاسی است. گاهی نیز فعالیت شبکه‌های اجتماعی بر محوریت کاربران متعلق به کشور یا زبان یا نژاد یا دین خاصی متمرکز است. مثلا کیو.زون (Qzone) که از بزرگ‌ترین وب‌سایت‌های دنیاست، شبکه‌ی اجتماعی چینی‌هاست. درباره‌ی طیف گسترده‌ای از موضوعات، شبکه‌های اجتماعی خاص ایجاد شده است که از طرفداران یک تیم فوتبال تا فارغ‌التحصیلان یک دانشگاه را شامل می‌شود. حتی درباره‌ی سگ‌ها و گربه‌ها نیز شبکه‌های اجتماعی راه‏اندازی شده است و صاحبان آنها می‌توانند با حضور در این وب‌سایت‌ها برای حیوانات‌شان پروفایل ایجاد کنند. تولد داگزتر (Dogster) و کتز‌تر (Catster) نشان داد که شبکه‌های اجتماعی نه تنها بر ارتباطات انسانی بلکه بر ارتباطات انسان با حیوان نیز تاثیرگذار هستند.

آمارهایی درباره‌ی شبکه‌های اجتماعی

فیس‌بوک بزرگ‌ترین شبکه‌ی اجتماعی دنیا در حال حاضر حدود ۴۰۰ میلیون نفر کاربر دارد. اگر فیس‌بوک به‌جای دنیای مجازی در دنیای فیزیکی حضور داشت این تعداد جمعیت آنرا به یکی از چند کشور پرجمیعت دنیا تبدیل می‌کرد. به‌جز فیس‌بوک چندین شبکه‌ی اجتماعی دیگر نیز کاربران چند صد میلیون نفری دارند. در رده‌بندی برترین وب‌سایت‌های دنیا بر اساس آمار الکسا، فیس‌بوک در رده‌ی دوم قرار دارد و در لیست ۱۰۰ وب‏سایت برتر نام چندین شبکه‌ی اجتماعی دیگر نیز به چشم می‌خورد. فیس‌بوک در بسیاری از کشورها پربیننده‌ترین وب‌سایت محسوب می‌شود و در بیش از ۱۰۰ کشور محبوب‌ترین شبکه‌ی اجتماعی است.

فیس‌بوک در سه سال اخیر با رشدی جهشی به چنین جایگاهی رسید و توانست سایر رقبا را در بازار شبکه‌های اجتماعی پشت سر بگذارد. در فاصله‌ زمانی سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۸ زمانی که کاربران در سایت فیس‌بوک صرف ‌کردند رشدی ۵۶۶ درصدی پیدا کرد، این در حالی بود که زمان صرف شده در کل فضای اینترنت تنها ۱۸ درصد افزایش پیدا کرده بود. آمارهای اعلام شده از طرف گوگل نیز نشان می‌دهد نسبت تعداد بازدیدکنندگان مستقل از فیس‌بوک و سایر شبکه‌های اجتماعی به تعداد صفحات بازدید شده‌ی آنها حدود ۱۰۰ برابر است. آمار بیانگر این است که شبکه‌ها‌ی اجتماعی نه تنها به پربیننده‌ترین وب‌سایت‌های اینترنتی تبدیل شده‌اند، بلکه کاربران اینترنتی بیشتر زمان حضورشان در فضای مجازی را نیز در این وب‌سایت‌ها می‌گذرانند.

آمارهای مربوط به استقبال از شبکه‌های اجتماعی همچنان رو به رشد است. در هر روز حدود ۸۰۰ هزار نفر عضو جدید به فیس‌بوک می‌پیوندند، حدود سه میلیون عکس در فلیکر آپلود می‌شود، حدود ۳۰ هزار ساعت ویدئو در یوتیوب مشاهده می‌شود و آمارهای مربوط به سایر شبکه‌های اجتماعی نیز بدین ترتیب رو به افزایش است. با چنین آمار و ارقامی بی اغراق نیست اگر آینده‌ی اینترنت را در سلطه‌ی شبکه‌های اجتماعی بدانیم.

قابلیت‌های شبکه‌های اجتماعی

استقبال از شبکه‌های اجتماعی از آن‌روست که کاربران اینترنتی می‌توانند برای اغلب نیازهای آنلاین خود در این وب‌سایت‌ها پاسخ مناسب بیابند. در شبکه‌های اجتماعی کاربران می‌توانند پروفایل‌های شخصی‌ برای خودشان بسازند که شامل مشخصات، تصاویر، علاقه‌مندی‌ها و سایر موارد اینچنینی است. اما شبکه‌ای‌شدن این وب‌سایت‌ها از جایی آغاز می‌شود که هر کاربر لیستی از دوستان تهیه می‌کند و این پروفایل‌های شخصی به یکدیگر متصل می‌شوند. هر کاربر می‌تواند دوستان و آشنایانی که در همان شبکه‌ی اجتماعی حضور دارند را به لیست دوستان خود بیفزاید. همچنین کاربران می‌توانند با جست‌وجو در پروفایل‌های کاربران و مشاهده‌ی مشخصات آنها با افراد جدیدی آشنا شوند و لیست دوستان خود را گسترده‌تر کنند. اینها ابتدایی‌ترین امکانات شبکه‌های اجتماعی است و این وب‌سایت‌ها در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند، تا گزینه‌های بیشتری در اختیار کاربران خود قرار دهند. امکانی شبیه به وبلاگ‌ها و میکروبلاگ‌ها برای نوشتن مطالب کوتاه و یادداشت‌های روزانه و فضایی شبیه به سایت‌های عکس برای قرار دادن تصاویر شخصی، ایجاد فضایی شبیه به چت برای گفت‌وگوهای فوری میان کاربران، قابلیت ساختن اتاق‌های گفت‌وگو و صفحات هواداری شبیه به فروم‌های اینترنتی از جمله ساده‌ترین این امکانات است. شبکه‌های اجتماعی متناسب با نوع موضوع فعالیت‌شان امکانات دیگری از قبیل خبرخوان‌های اینترنتی، بازی‌های آنلاین، قابلیت آپلود کردن ویدئوها و فایل‌های کامپیوتری و برقراری ارتباط با سایر رسانه‌های شخصی را نیز در گزینه‌های‌شان دارند. بدین ترتیب می‌بینیم که اغلب امکاناتی را که کاربران اینترنتی پیش از این از طریق مراجعه به چندین وب‌سایت کسب می‌کردند، یک‏جا در شبکه‌های اجتماعی دریافت می‌کنند. پس بی‌دلیل نیست که کاربران بخش قابل توجهی از زمانی را که در اینترنت به‌سر می‌برند در شبکه‌های اجتماعی حضور دارند.

شبکه‌های اجتماعی در ایران

کاربران اینترنتی ایرانی در استفاده از شبکه‌های اجتماعی همپای کاربران سراسر جهان حرکت کرده‌اند. همان‌طور که زمانی ایرانی‌ها در زمینه‌ی وبلاگ‌نویسی از جمله کشورهای پیشرو در دنیا محسوب می‌شدند، در استفاده از برخی شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی نیز ایرانی‌ها زمانی در رده‌های بالا قرار داشتند. نخستین موج جدی فراگیر شدن شبکه‌های اجتماعی در ایران به استقبال از وب‌سایت اورکات (Orkut) بر می‌گردد. اورکات شبکه‌ی اجتماعی تحت مالکیت شرکت گوگل است که در سال ۲۰۰۴ به‌وسیله یکی از کارمندان این شرکت راه‌اندازی شد. اورکات به‌سرعت مورد توجه کاربران ایرانی قرار گرفت و ایرانی‌ها در کنار برزیلی‌ها، امریکایی‌ها و هندی‌ها به چهار ملیت برتر در این شبکه‌ی اجتماعی تبدیل شدند. تنها فیلتر شدن اورکات بود که توانست این وب‌سایت را از کانون توجه ایرانیان خارج کند. پس از فیلتر شدن اورکات نوبت به شبکه‌های اجتماعی ایرانی بود تا وارد دنیای مجازی شوند. از میان تجربه‌های ایرانی راه‌اندازی وب‌سایت‌های شبکه‌ی اجتماعی، تنها نمونه‌ی موفق و قابل توجه کلوب (Cloob) است که همچنان مورد اقبال کاربران داخل کشور قرار دارد و در سال‌های اخیر همواره از پایگاه‌های اینترنتی برتر ایران بوده است. علاوه بر چندین شبکه‌ی اجتماعی عمومی، چند شبکه‌ی اجتماعی تخصصی و حرفه‌ای ایرانی نیز راه‌اندازی شده‌اند که هنوز چندان مورد استقبال کاربران داخل کشور قرار نگرفته‌اند. دوره، شبکه‌ی اجتماعی دانشگاهیان ایران (Doreh) و یو۲۴، شبکه‌ی اجتماعی متخصصان ایران (u24) از جمله دیگر تجربه‌های ایرانی هستند.

شبکه‌ی اجتماعی فیس‌بوک نیز که سال‌ها در ایران فیلتر بود در اواسط سال ۱۳۸۷ از فیلتر خارج شد و با استفبال گسترده‏ی کاربران در مدت کوتاهی به یکی از پربیننده‌ترین وب‌سایت‌ها در ایران تبدیل شد. رویدادهای پس از انتخابات ریاست جمهوری و طرح نام فیس‌بوک و چند شبکه‌ی اجتماعی دیگر به‌عنوان متهمان و تاثیرگذاران اتفاقات سیاسی، فیلتر شدن دوباره‌ی این وب‌سایت را به‌دنبال شد.

شبکه‌های اجتماعی فراتر از ابزارهای تکنولوژیکی

شبکه‌های اجتماعی مجازی تنها ابزارهای تکنولوژیکی جدیدی نیستند که امکانات جالب توجهی را در اختیار کاربران اینترنتی قرار داده باشند. شبکه‌های اجتماعی را فراتر از گونه‌ای وب‌سایت می‌توان به‌عنوان رسانه‌های جدیدی در نظر گرفت که در ساختارهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی تغییراتی ایجاد کرده‌اند. چالش‌هایی که شبکه‌های اجتماعی در سال‌های اخیر با آنها مواجه بوده‌اند، حوزه‌هایی فراتر از فضای مجازی را تحت تاثیر قرار داده است. شبکه‌های اجتماعی از سویی به‌عنوان یکی از گونه‌های رسانه‌های اجتماعی امکانات تعاملی قابل توجهی برای کاربران اینترنتی فراهم کرده‌اند و در افزایش مشارکت شهروندان در برخی فرآیندها موثر بوده‌اند. از سویی این شبکه‌ها با آسیب‌های گسترده‌ای در حوزه‌هایی از قبیل حریم خصوصی، کپی‌رایت، اعتیاد مجازی، سوء استفاده از کودکان، دزدی اطلاعات و هویت و مواردی این‌چنینی مواجه بوده‌اند. چالش حریم خصوصی از مهم‌ترین مباحثی است که همواره درباره‌ی شبکه‌های اجتماعی مطرح بوده است. کاربران اینترنتی در این شبکه‌ها بخشی از اطلاعات شخصی خود را در اینترنت منتشر می‌کنند که می‌تواند مخاطراتی برای آنها به همراه داشته باشد. وب‌سایت‌های شبکه‌ی اجتماعی حجم قابل توجهی از اطلاعات شخصی میلیون‌ها کاربر را در اختیار دارند و امکان سوء‌استفاده شرکت‌های تجاری و دولت‌ها از این اطلاعات همراه از دغدغه‌های اصلی مطرح شده درباره‌ی این شبکه‌هاست. این شبکه‌ها همچنین عرصه‌ی ارتباطات سیاسی را نیز متحول کرده‌اند. رویدادهای سیاسی سال‌های اخیر از انتخاب باراک اوباما به ریاست‌جمهوری امریکا گرفته تا ناآرامی‌های پس از انتخابات جمهوری اسلامی ایران، همگی متاثر از فعالیت‌های کاربران شبکه‌های اجتماعی بودند. در حوزه‌ی ارتباطات بین‌الملل نیز شبکه‌های اجتماعی محل توجه هستند و برخی کشورهای شرقی مانند چین و روسیه که دغدغه‌ی حفظ فرهنگ ملی برای‌شان اهمیت دارد با تقویت شبکه‌های اجتماعی بومی تلاش کرده‌اند کاربران‌شان را از شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی که در مالکیت شرکت‌های امریکایی هستند، دور کنند. شبکه‌های اجتماعی همچنین بر شکل‌های سرمایه‌ی اجتماعی و اقتصادی و نحوه تبدیل آنها به یکدیگر نیز موثر بوده‌اند و عرصه‌ی اقتصاد را نیز بی‌نصیب نگذاشته‌اند.

افزایش توجه کاربران اینترنتی به شبکه‌های اجتماعی و رشد این سایت‌ها در فضای مجازی در کتار طرح چنین مسائلی باعث شده مطالعه‏ی علمی درباره‌ی شبکه‌های اجتماعی در مراکز دانشگاهی و پژوهشی مورد توجه قرار گیرد. در کنار دانشکده‌های علوم کامپیوتری که نخستین کارهای پژوهشی درباره‌ی شبکه‌های اجتماعی در آنها آغاز شده، حالا مباحث مربوط به شبکه‌های اجتماعی در حوزه‌های علوم سیاسی، علوم اجتماعی، علوم ارتباطات، روان‌شناسی، مطالعات فرهنگی و غیره مورد توجه قرار گرفته است. شبکه‌های اجتماعی سهم قابل توجهی در دنیای آینده‌ی اینترنت خواهند داشت و تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری مناسب برای نحوه‌ی مواجه با آنها از طریق انجام مطالعات گسترده و رسیدن به شناخت دقیق امکان‌پذیر خواهد بود.

«اینترنت، خدای بسیاری از آدم‌ها شده است»

Posted: 18 Jun 2010 12:59 PM PDT

هفته‌نامه‌ی پنجره، سعید کیایی - پشت میز شلوغی نشسته بود، که فکر نمی‎کنم میز خودش بوده باشد، جایی برای ما نبود که بنشینیم. دانشجو‎ها در رفت و آمد بودند و کارمندان دانشگاه مشغول انجام کار‎های خود. اساتید هم انگار جلسه‎ای داشتند که تازه تمام شده بود. با اصرار شیرینی به ما تعارف کرد و تا شیرینی را برنداشتیم، صحبت از مصاحبه و قراری که با هم داشتیم، نکرد. بعد کارهایش را با عجله تمام کرد و سراغ کلاس خالی را گرفت که در آن کلاسی تشکیل نشود، تا برویم و با خیال راحت گفت‎وگو کنیم.

دکتر محمد سلطانی‎فر، مدرس دانشگاه در حوزه ارتباطات و دبیر علمی اولین کنفرانس بین‎المللی روابط عمومی الکترونیک بوده و دارای ده‎‎ها مقاله ارایه شده در نشریات و کنفرانس‎‎ها و دوره‎‎های آموزشی در زمینه ارتباطات و روابط عمومی است. او از نزدیک با فضای حاکم بر شبکه‎‎های اجتماعی در ارتباط است و نظراتی درباره آنان دارد. مطالعات او در این زمینه موجب شد تا به سراغش برویم و درباره مسائل مختلفی که اطراف شبکه‎‎های اجتماعی در ایران وجود دارد گفت‎وگو کنیم. او پتانسیل استفاده از شبکه‎‎های اجتماعی را برای ایجاد فضا و مطالعه بسیار زیاد می‎داند.

در یکی دو سال اخیر بحث شبکه‎‎های اجتماعی در ایران، با مسائل سیاسی پیوند خورده است و شاید این باعث شده نگاه به این شبکه‎‎ها در رسانه‎‎های داخلی، کمی مخاطره‎آمیز و نگران‎کننده باشد. به‎نظر شما برجسته کردن مخاطرات این شبکه‎‎ها چقدر واقعی و چقدر تابع تغییرات سیاسی است؟

به هر تحول جدید ارتباطی که وارد کشور ما شده با دیدی مخاطره‎آمیز نگاه شده است و بعد مجبور به پذیرش آن شده‎ایم. این نوع نگاه چند دلیل دارد؛ اول این‎که ما آن را نمی‎شناسیم، دوم این‎که هرچیزی که نمی‎شناسیم را به دید خطر نگاه می‎کنیم و بعد سراغش می‎رویم، سوم این‎که هیچ‎گونه مطالعه قبلی روی آن نداریم، چهارم این‎که تولید کننده آن نیستیم و چون از غرب می‎آید به این تحول جدید هم با همان نگاهی که به دشمن می‎نگریم، نگاه می‎کنیم. از طرف دیگر، کسانی که روی این جریان‎‎ها سوار می‎شوند افراد روشنفکر و نخبگان ما هستند. اما بالاخره یا به‎ناچار یا بر اساس آگاهی که پیدا می‎کنیم، مجبور به پذیرش آن می‎شویم. این مسئله از زمانی‎که برق آمد، وجود داشت. ابتدا با برق مخالفت کردند، همین‎طور با رادیو، تلویزیون و بعد از انقلاب با ویدئو، که چقدر آدم‎‎ها را به‎خاطرش شلاق زدیم، دستگاه‎هایشان را در ملاء عام گرفتیم و برخورد‎های این‏چنینی. حتی همین 7 – 8 سال قبل من یادم هست که برخی گفتند اینترنت حرام است، امروز می‎بینیم که تمام کار‎های دولتی برمبنای اینترنت برنامه‎ریزی می‎شوند، برای مثال به همین طرح‎‎های درحال اجرا و ثبت نام کنکور می‎توانم اشاره کنم. مدت‎‎ها هم هست که می‎گویند ماهواره حرام است و باید قطع شود اما می‎بینیم امروز سکوتی که در مقابل ماهواره در حال شکل‎گیری است به نوعی علامت رضایت است.

راجع به شبکه‎‎های اجتماعی، تمام این دلایلی که گفتم صدق می‎کند، و از طرف دیگر، این شبکه‎‎ها بستری شدند برای تفکراتی که با دوران تولد شبکه‎‎های اجتماعی همراه شد. این تفکر که از آن صحبت می‎کنم، یک‎سری زد و بند‎های سیاسی بود که این امکان را به ما می‎داد تا به جای روزنامه‎‎ها در این فضای جدید بنویسیم. طبیعی بود که به همین دلیل این فضا‎ها دشمن تلقی شوند.

شبکه‎‎های اجتماعی در نگاه من مثل اینترنت و ماهواره، ویدئو، تلویزیون، رادیو و برق است. نه دشمن است و نه خطرناک. ابزاری است که هر بستری را می‎توانیم در آن قرار دهیم و از آن استفاده کنیم.

در ایران از سوی دیگر با توجه به دلایلی که گفتم، فرصتی ایجاد می‎شود که روزنامه‎نگارانی که روزنامه‎هایشان بسته شده به این شبکه‎‎ها رو بیاورند و بنویسند، یا مثلا کسانی که می‎خواهند کار‎های سیاسی‎شان را دنبال کنند و این فضا برای‎شان در جای دیگر فراهم نیست، به شبکه‎‎های اجتماعی رو بیاورند و در این شبکه‎‎ها خودشان را تعریف کنند. این مسائل را بگذارید کنار آمار‎هایی که از استقبال مردم از این شبکه‎‎ها داریم؛ آمار نشان می‎دهد که این شبکه‎ها، شبکه‎‎های دارای مخاطبان زیادی هستند که تعداد این مخاطب‎‎ها باعث هراس می‎شوند. این مجموعه دلایل ریز و درشت است که در وحله اول، کسی که با این شبکه‎‎ها مواجه می‎شود، شاید با نگاهی مخاطره‎آمیز به آنها نگاه کند.

در کنار مخاطرات احتمالی، به‎نظر شما فرصت‎‎هایی که این شبکه‎‎ها برای ما ایجاد می‎کنند چه چیز‎هایی می‎توانند باشند؟

بحثی که امروز به‎وجود آمده، بحث چالش هویتی است. یکی از کار‎هایی که این شبکه‎‎ها می‎خواهند انجام دهند این است که هویت‎‎های جایگزین برای مخاطبان‎شان تعریف کنند. اگر بتوانیم از این شبکه‎‎های اجتماعی برای القا و قوت بخشیدن به هویت‎‎هایی درست استفاده کنیم، بهره‎برداری مناسبی انجام داده‎ایم. مثلا طرح یک میلیون امضا برای خلیج‎فارس یا ثبت جهانی نوروز، و کار‎هایی از این دست، بحثی است که امروزه وجود دارد و اگر ما به‎جای کنار گذاشن آن‎‎ها هشیارانه وارد فضای استفاده از آن‎‎ها شویم، نه تنها برای ما ضرر ندارد بلکه می‎تواند جا‎هایی منفعت هم داشته باشد. اما این، تیغ دو طرف برنده هم هست، و بستگی به این دارد که شما چقدر از این فرصت استفاده کنید. من گمان می‎کنم ما به دلیل نداشتن آگاهی و تجربه کافی تا به حال در مواجهه با این تکنولوژی‎‎ها، بیشتر به خودمان صدمه زده‎ایم. چون نمی‎رویم از آن استفاده کنیم، ابتدا سعی داریم که محدودش کنیم.

این شبکه‎‎ها امکانات مثبت بسیاری می‎توانند برای ما داشته باشند. امروزه اینترنت به غلط و به دلیل نداشتن سواد رسانه‎ای، خدای بسیاری از آدم‎‎ها شده است، و هرچیز که در اینترنت می‎بینند را وحی مُنزل می‎دانند. ما می‏توانیم اطلاعاتی که مردم نیاز دارند و به دلیل بی‎اعتمادی به بعضی رسانه‎‎ها به آنها دست نیافته اند را در اینترنت به‎عنوان رسانه مکمل منتشر کنیم. می‎توانیم داده‎هایمان را روی اینترنت بگذاریم، بخشی از افشاگری‎هایمان را آن‎جا انجام دهیم. کسی هم محدودیتی نمی‎گذارد که شما چه آموزه‎ای در معرض دید می‎گذارید.

این «ما»ی حاکمیتی که شما می‎گویید تناقضی با فضای شهروندی که باید شبکه‎‎های اجتماعی داشته باشند ایجاد نمی‎کند؟

انسان حریص به چیزی می‎شود که از آن منع شود، از سوی حکومت یا هر جای دیگری باشد. این مسئله از سوی حکومت منع می‎شود، اگر ر‎ها بشود اشتیاقی که مردم دارند که با فیلترشکن‎‎ها و دور زدن‎‎ها وارد شوند از بین می‎رود. اما اگر تشویق شوند، کمک می‎کند که خود این قضیه شکل بگیرد، و مردم فقط به‎خاطر این‎که بروند و بی.بی.سی و توییتر و فیس‎بوک و... را ببینند، وارد اینترنت نمی‎شوند؛ مردم خودشان را مخیر می‎دانند و جا‎های دیگر را هم می‎بینند. در حالت دوم که در دنیا مرسوم است، دولت به شکل غیر مستقیم، از سوی تشکل‎‎های مردم‎نهاد و یا به طرق مختلف جشنواره وبلاگ‎‎ها و شبکه‎‎های اجتماعی راه می‎اندازد. مثلا چند وقت قبل در سوئد جشنواره وبلاگ‎نویسان ضدالکل راه‎اندازی شده بود و دولت در دل تشکل‎‎های مردم‎نهاد از این افراد حمایت کرده بود که شکل دولتی هم پیدا نکند. ما هم می‎توانیم از این فعالیت‎‎ها داشته باشیم.

اگر از بعد داخلی شبکه‎‎های اجتماعی فراتر رویم، در دنیا هم این شبکه‎‎ها با انتقاداتی مواجه هستند. نگاه انتقادی درباره این رسانه‎‎های جدید به چه صورتی است؟

از هربرت شیلر تا نیل پستمن که نگاه کنیم و خیلی‎‎های دیگر، از مکتب فرانکفورت بگیریم و بیاییم تا حال حاضر، همیشه نگاه انتقادی به مسیر فرهنگی وجود داشته است و خیلی‎‎ها هم معتقدند تفکر انتقادی جذب‎کننده این رسانه‎‎ها است. بعضی هم با نگاهی شک‎آلود معتقدند این نگاه‎‎ها در جریان خود این فعالیت‎‎ها شکل می‎گیرد. حتی اگر نگاه مثبت هم داشته باشیم و بگوییم رسانه‎‎ها خط نمی‎گیرند که انتقاد کنند و رسانه‎‎ها دارای انتقاد هستند، در نهایت خود منتقدان هم می‎دانند که با خیل عظیمی که به‎سوی این رسانه‎‎ها می‎آیند، راه به‎جایی نمی‎برند. نیل پستمن دو سال قبل فوت کرد با انبوهی از دست‎نوشته‎‎هایی که در نقد جعبه جادویی تلویزیون داشت و آخرش هم گفت من فقط انتقاد می‎کنم، هیچ کاری نمی‎شود کرد. وقتی توییتر ظرف یک سال و سه ماه به پنجاه و خرده‎ای میلیون کاربر می‎رسد در حالی‎که تلویزیون بعد این همه سال به 50 میلیون کاربر رسیده است هر قدر هم که نق بزنیم، راه به‎جایی نمی‎بریم.

در اجلاس تونس سال 2005 نقد‎هایی به اینترنت شد که بخشی از آن هم به‎واقع درست بود؛ مثلا این‎که چرا کلید اینترنت نهایتا باید در آمریکا باشد. و اگر یک روز آمریکا خواست آن را قطع کند، هرقدر که این اتفاق خیلی بعید است بیفتد مگر این‎که جنگ جهانی بخواهد شکل بگیرد که آن هم شرایطش فراهم نیست، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ نقد دیگری که آن‎جا از طرف چپ‎‎های جدید مطرح شد، این بود که صرفا به‎خاطر این‎که اینترنت آمریکایی است با آن مخالفت کردند، در جواب می‎گویم این حرف کاملا اشتباه است و دلیلی ندارد که با آن مخالفت شود. این حرف مثل همان تفکرات مکتب فرانکفورت است که در سال‎های 60 -70 داشتند. در اجلاس 2005 انتقاد می‎کردند که چرا بالغ بر 90 درصد مردم آمریکا کاربر اینترنت هستند اما در آفریقا این رقم نزدیک یک درصد است. در حالی‎که این قیاس بی‎ربط است چون همان آفریقایی که پول برای اسلحه 200 دلاری می‎دهد می‎تواند پول برای کامپیوتر 80 دلاری بدهد و از آن استفاده کند. در ثانی وقتی ما با تکنولوژی مثل وایمکس جهانی که در راه است، روبه‎روییم، حتی اگر این حرف‎‎ها درست هم باشد، دیگر معنایی پیدا نمی‎کند. ما در دنیایی هستیم که کسی منتظر تعلل ما نمی‎شود.

از جمله مباحثی که در نگاه انتقادی به رسانه‎‎های جدید وجود دارد، نقش سرگرم‎کنندگی آن‎هاست. جایگاهی که شبکه‎‎های اجتماعی در سرگرم کردن افراد دارند، چطور است؟

سرگرمی نقش برجسته‎ای دارد و نگاه انتقادی نمی‎تواند جلوی آن را بگیرد. فرانکفورتی‎‎ها چه کار توانستند بکنند وقتی‎که آواتار به آن فروش می‎رسد، در حالی‎که داستان خاصی ندارد و تماما بر پایه کامپیوتر است؟ یا تایتانیک تماما ضداخلاق است و خانم شوهرداری که به همسرش خیانت می‎کند را نشان می‎دهد، توانستند جلوی دو میلیارد فروشش را بگیرند؟

من می‎گویم به این نق‎‎ها ورود نکنیم، چون راه به‎جایی نمی‎بریم. ما باید توجه کنیم که اگر مردم کارکرد سیاسی از آن می‎گیرند و به این بخش این تکنولوژی توجه بیشتر می‎کنند، حتما ما در این بخش ضعفی داشته‎ایم. یا اگر مردم به بخش‎‎های سرگرمی این تکنولوژی توجه بیشتری می‎کنند حتما ما در این بخش کم‎کاری داشته‎ایم. باید جلوی این ضعف‎‎های خودمان را بگیریم.

مگر می‎شود سرگرمی را از زندگی جدا کرد؟ یک‎چهارم زمان زندگی ما با سرگرمی شکل می‎گیرد. فراموش نکنیم در میدان رقابت برای تولید سرگرمی، وقتی شما میدان را خالی کنید، دیگری وارد می‎شود.

شبکه‌های اجتماعی و بازآفرینی هویت

Posted: 18 Jun 2010 12:59 PM PDT

هفته‌نامه‌ی پنجره، حمیدرضا حسن پور، هر شبکه اجتماعی، یک ساختار اجتماعی است و متشکل از کانون هایی که شامل افراد یا سازمان های می شود. این کانون ها می توانند با هم تناظری یک‎به‎یک یا چند به چند داشته باشند. تناظر ممکن است رابطه هایی چون دوستی، خویشاوندی، علایق مشترک، تبادل تجاری و یا باورهای مشترک را در بر بگیرد. در یک شبکه اجتماعی، سلسله‎مراتب عمودی وجود ندارد و تنها عامل مهم، افرادی هستند که هرکس در این گراف به هم پیوسته به آن ها مرتبط است. در تعامل بین این کانون های متناظر است که فرهنگ و ارزش های جامعه متبلور می شود. ارزش ها، پنداشت و اندیشه هایی هستند که اعضای جامعه درباره آن چه که پسندیده یا ناپسند، خوب یا بد است، دارند. ارزش های افراد به‎شدت تحت تأثیر فرهنگ جامعه و گرایش های حاکم بر جامعه و شبکه های اجتماعی است که در آن واقع شده اند. این ارزش ها که ناشی از وجدان جمعی مشترک هستند، به‎واسطه افکار عمومی جامعه پاسداری می شوند. اعضای هر شبکه بایستی با ارزش ها و استانداردهای رفتاری پذیرفته شده در آن همنوا شوند. امری که نادیده گرفتن آن می تواند به فشار از جانب سایر اعضاء به صورت انزوا و طرد از شبکه اجتماعی منجر شود. مفهوم طرد با مسئله عاملیت ارتباط تنگاتنگی دارد. یعنی در فرآیند طرد، فردی توسط افراد دیگر رانده می شود. البته مواردی را می توان برشمرد که افراد به واسطه تصمیماتی که خارج از توان و کنترل آن هاست، طرد می شوند. در این صورت فرد مطرود، از بخشی از امتیازات شبکه اجتماعی محروم شده و برای برخورداری از مزایای کامل شبکه، مجبور است که همانندسازی را پذیرفته و با هنجارها و ارزش های غالب در شبکه همنوا شود. این همنوایی به صورت پذیرش ارزش های مورد نظر و یا افتادن در مارپیچ سکوت رخ می دهد. مارپیچ سکوت نظریه ای است که توسط «نوئل نیومن» جامعه شناس آلمانی بیان شده است و بر طبق آن، افراد اقلیتی که احساس می کنند نظرشان با نظر اکثریت متفاوت است، از ترس طرد شدن، عقب نشینی کرده و آن را به زبان نمی آورند. در نتیجه سکوت آن ها باعث می شود تا موضع اکثریت تقویت شده و نظر اقلیت حذف شود. بدین‎ترتیب مارپیچ سکوت شکل گرفته و ارزش هایی که در جامعه حکمفرما بودند، نمود بیشتری خواهند داشت. با مطالعه این ارزش هاست که می توان به تمایلات اعضای یک شبکه اجتماعی پی‎برد و کارکرد و پیامدهای عضویت در آن را بررسی کرد و هم چنین دریافت چگونه این ارزش های مشترک با وجدان فردی و جمعی ارتباط پیدا می کند و فرآیند دوگانه شخصی کردن و اجتماعی کردن شکل می گیرد.

(۲)
از مسائل نظری بسیار مهمی که در بررسی ساختارهای اجتماعی به آن توجه می شود، تعارض بین کنش انسانی و ساختار اجتماعی است. به عبارتی، پاسخ به این سئوال مهم که ما در یک ساختار اجتماعی، تا چه حد می توانیم کنشگری خلاق بوده و بر شرایط پیرامون خود نظارت و کنترل داشته باشیم؟ و تا چه میزان ماهیت جبری عوامل ساختار اجتماعی بر عاملیت فردی و کنش های ما اثرگذار هستند؟ این سئوال را می توان به صورت ساده و چنین بیان کرد: وقتی ما در یک ساختار و شبکه اجتماعی وارد می شویم، چقدر خودمان هستیم و به باورها و ارزش های فردی خود پایبندیم؟ هر فرد که به یک اجتماع تعلق پیدا می کند، در جست وجوی هویت است. هویت ها تنها در جوامع مفهوم می یابند و این جوامع هستند که آن ها را تعریف و سازماندهی می کنند. هنگامی که در مورد هویت ها صحبت می شود، بدین معناست که گروه های اجتماعی درباره جهان به‎نحوی متفاوت می اندیشند؛ با معیارهایی متفاوت آن را ارزیابی می کنند؛ خواست ها و آرزوهای متفاوتی دارند و در مجموع سبک متفاوتی از زندگی را ترجیح می دهند. (عبدی و گودرزی، ۱۳۷۸) سندیکاهای کارگری و حامیان محیط زیست از نمونه هایی هستند که از یک هویت اجتماعی مشترک سود می برند. بدیهی است که تفاوت ساختار جوامع سنتی با جوامع مجازی، باعث می شود که افراد در جوامع مجازی بتوانند با اسامی مستعاری که انتخاب می کنند، چند باره عضو شده و برای خود هویت های چندگانه کسب کنند و با هر کدام از آن ها هویت های متفاوتی را بیابند. هویت هایی که می توانند با هویت شخصی شان کاملا متفاوت و شاید هم در تضاد باشد. مطالعات نشان داده که وقتی تفاوت میان اعضای یک اجتماع زیاد باشد، افراد تمایل خواهند داشت تا بنا‎بر هویت اجتماعی خود رفتار کنند تا آن که به‎عنوان فرد نقشی ایفا کنند.

(۳)
در شبکه های اجتماعی سنتی که در تار و پود فرهنگ ما تنیده شده اند، عمدتا با نهادها و طبقات اجتماعی همگون مواجهیم که ساخت رسمی داشته و ارزش های خود را از طریق تکرار و در گذر زمان به هنجارها و الگوهای رفتاری ثابتی تبدیل می کنند که از طریق مکانیسم های بازتولید فرهنگی، موجب حفظ و استمرار میراث فرهنگی در طی زمان و بین نسل ها می شوند. در این نوع شبکه های اجتماعی، اساس ارتباطات میان اجزای شبکه بر «مراوده» استوار است. مراوده یعنی هر نوع ملاقات بین دو یا چند نفر در وضعیت کنش رو در روی متقابل. با توجه به محدودیت چنین مراوداتی، در شبکه های سنتی عموما تعامل میان افراد از طریق فعالیت های مشترک و گفت وگوهای مستقیم با یکدیگر و به کندی صورت می پذیرد و محدودیت های خاص ارتباطی مانع از مشارکت جدی مخاطب در فرآیند مباحثه می شوند. پس ارتباط تولیدکننده پیام با مخاطب، عمدتا یک سویه بوده و در موارد اندکی نیز شاهد ارتباطات دوسویه هستیم. در نتیجه در این نوع شبکه های سنتی، ارسال پیام در اختیار تعداد محدودی است و اغلب افراد نقش گیرنده پیام را دارند و از آن جا که هویت اعضاء نیز به طور عمده با نقش اجتماعی یکسان است، معمولا هویت شخصی که حاصل فرآیند رشد و تکوین شخصی است، با هویت اجتماعی انطباق دارد و بازآفرینی هویت اجتماعی به‎ندرت امکان پذیر است.

(۴)
زمان زیادی نیست که از فراگیر شدن پدیده اینترنت و ایجاد فضای مجازی می گذرد، اما سرعت جذب کاربران آن به ویژه در جوامع در حال توسعه از برآوردهای اولیه بسیار بیشتر بوده است. همزمانی این رشد در جوامع در حال توسعه مانند ایران با تغییرات در هرم جمعیتی و افزایش قشر جوانان تحصیل کرده، منجر به ایجاد یک طبقه متوسط نوظهور شده است. لزوم داشتن سواد دیجیتالی و هزینه نسبتا بالای زیرساخت های دسترسی به شبکه اینترنت در ایران باعث شده است که کاربران شبکه های اجتماعی مجازی، عمدتا از بین همین طبقه متوسط باشند که زندگی مدرن از مختصات آن است. به عبارتی می توان گفت که هم اکنون اینترنت و شبکه های اجتماعی بیشتر به عنوان رسانه های نخبگان مطرح هستند و کمتر امکان جذب توده ها را داشته اند. این موارد درنهایت باعث شده تا این شبکه ها دارای جهت گیری ها و ارزش های خاصی باشند که لزوما در تمامی گستره جامعه واقعی، پذیرفته نباشد. لذا در حال حاضر هویت اجتماعی اعضای آن ها نیز می تواند متأثر از این عوامل باشد. البته با فراگیرتر شدن دسترسی به این شبکه ها و با ورود اعضای طبقات جدید به این شبکه های اجتماعی، این معادلات قابل تغییر است.
از دیگر ویژگی های جالب توجه شبکه های اجتماعی مجازی می توان به این نکته اشاره کرد که گر‎چه در حال حاضر امکانات مورد نیاز و هزینه دسترسی و دریافت پیام از آن ها نسبت به شبکه های اجتماعی بالاتر است، اما در عوض هزینه تولید و انتشار پیام در این شبکه ها نسبت به رقبای سنتی بسیار ناچیز است. امری که ایجاد الگوی تبادل پیام چند به چند را ممکن ساخته و هر کاربر را در عین حال که گیرنده و دریافت کننده پیام است، به طور همزمان به مولد و ناشر پیام مبدل می کند. به‎عبارتی هر عضو علاوه‎بر این که ارزش های مشترک سایر اعضاء را می پذیرد، می تواند روی آن ها نیز تأثیر بگذارد. حاصل این خواهد شد که هویت اجتماعی کاربران چند وجهی و بی‎ثبات تر شده و آنان به طور مستمر به آفرینش و بازآفرینش هویت های خود بپردازند.

جامعه مجازی «دوست‌فا» شروع به کار کرد

Posted: 18 Jun 2010 07:45 AM PDT

پرشین‌وبلاگ - جامعه مجازی دوست‌فا برپایه نیازهای امروزی کاربران اینترنتی ایرانی راه‌اندازی شده تا به عنوان سایتی برای ارتباط فارسی زبانان جهان بتواند بستری جهت تبادل اطلاعات، نیازها، آشنا شدن با همکاران، دوستان قدیمی و ... به‌وجود آورد.

در این سایت هر کاربر یک پروفایل اختصاصی در آدرس doostfa.com/username دارد و می‌تواند اطلاعات، عکس ها و مطالب خود را با دوستانش به اشتراک بگذارد. باعضویت در این سایت می‌توان گروه های مختلفی را پیرامون موضوعات مورد علاقه ایجاد کرد و یا در گروه‌های دیگران عضو شد و اطلاعات خود را به اشتراک گذاشت.

شبکه‌ی اجتماعی «ببو» فروخته می‌شود

Posted: 18 Jun 2010 07:45 AM PDT

شرکت AOL سایت شبکه اجتماعی Bebo را به مبلغ نامعلومی به شرکت سرمایه‌گذاری خصوصی کریتریون کپیتال پارتنرز می‌فروشد.

به گزارش ایسنا، این شرکت از زمانی که در سال گذشته از تایم وارنر جدا شد، به‌دنبال سازماندهی کسب و کارش بوده و پیش از این اعلام کرده بود که قصد دارد این سایت شبکه اجتماعی را به فروش رسانده یا تعطیل کند.

سایت Bebo دو سال قبل به ارزش 850 میلیون دلار از سوی AOL خریداری شده بود. این شبکه اجتماعی در انگلیس، نیوزیلند و کشورهای دیگر سرویس پیش‌رویی بوده اما در حال از دست دادن مداوم برتری‌اش به سرویس‌های دیگری مانند فیس‌بوک و مای‌اسپیس است.

وال استریت ژورنال پیش از این گزارش داده بود که این فروش احتمالا بخش کوچکی از آنچه خواهد بود که AOL برای Bebo پرداخت کرده بود.

سبقت درآمد تبلیغی اینترنت از روزنامه‌ها

Posted: 18 Jun 2010 07:45 AM PDT

بر اساس یک بررسی جدید از چشم‌انداز رسانه‌ها در چهار سال آینده، اینترنت با پیشی گرفتن از روزنامه‌ها، دومین ابزار تبلیغاتی بزرگ در آمریکا پس از تلویزیون خواهد شد.

به گزارش ایسنا، طبق گزارش شرکت ارایه‌کننده خدمات مشاوره پرایس واتر هاوس کوپرز، کسب و کار تبلیغات آنلاین صرفنظر از تبلیغات موبایل از 24.2 میلیارد دلار در سال 2009 به 34.4 میلیارد دلار در سال 2014 توسعه می‌یابد. در عین حال روزنامه‌ها هم‌چنان با کاهش درآمد تبلیغاتی مواجه خواهند بود.

طبق آمار انجمن روزنامه آمریکا که در اوایل سال جاری منتشر شد، درآمد تبلیغات چاپی در سال گذشته میلادی 28.6 درصد کاهش یافته و به 24.82 میلیارد دلار رسید.

بنا بر ارزیابی پرایس واتر هاوس کوپرز، تبلیغات چاپی در روزنامه‌ها تا سال 2014 به 22.3 میلیارد دلار می‌رسد. تغییر در رفتار مصرف‌کننده، پتانسیل برای منابع در اینترنت و ضریب نفوذ اینترنت پرسرعت افزایش یافته در آمریکا از عوامل کلیدی در پیش‌بینی‌های این شرکت خدمات‌دهنده بوده‌اند.

این گزارش درباره رشد تبلیغات در رسانه‌های تعاملی، ویدیو و ای‌میل خوشبین نبوده و پیش‌بینی کرده که درآمد این بخش بازار از 4.7 میلیارد دلار در سال 2009 به 6.6 میلیارد دلار در سال 2014 برسد.

انتظار می‌رود تلویزیون آنلاین این بخش را پیش ببرد زیرا منابع تبلیغات در برنامه را محدود کرده و به فراهم‌کنندگان تلویزیون آنلاین امکان می‌دهد هزینه بیش‌تری طلب کنند. بازار تبلیغات موبایل نیز برای رشد مهیا می‌شود زیرا شبکه‌های بی‌سیم ارتقاء یافته و تلفن‌های هوشمند مجهز به اتصال اینترنتی بیش‌تری به بازار عرضه می‌شوند.

سیاست رسانه‌ای جدید گانت: راه‌اندازی وب‌سایت‌های محلی

Posted: 18 Jun 2010 07:45 AM PDT

گانت که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های رسانه‌یی آمریکا است، وب‌سایت‌های محلی جدید در 10 بازار را توسط بازوی پخش صوتی و تصویری خود راه‌اندازی می‌کند.

به گزارش ایسنا، این شرکت اعلام کرد وب‌سایت‌های جدید با وب‌سایت‌های شبکه‌های تلویزیونی رادیویی این شرکت یکپارچه خواهند شد و اخبار اجتماعی که با مشارکت بازدیدکنندگان تهیه شده‌اند را همراه محتوای تولیدی خود کارمندان گانت نمایش خواهند داد.

شرکت‌های رسانه‌یی به دنبال راه‌هایی برای افزایش پوشش محلی به‌عنوان روشی برای متمایز کردن خود از رقبا در اینترنت هستند. هدف از این کار عرضه اخباری است که خروجی‌های ملی ندارند و فراهم کردن راهی برای شرکت‌های محلی به منظور مورد هدف قرار دادن دقیق‌تر مشتریان احتمالی در منطقه فعالیت آن‌هاست.

یکی از راه‌های انجام این کار تقاضا از افراد بومی برای ارسال محتوای مربوط به اخبار و رویدادها است تا نیازی به استخدام خبرنگاران برای پوشش دقیق مناطق نباشد.

گانت که ناشر یو اس ای تودی، بزرگ‌ترین روزنامه آمریکا و بیش از 80 روزنامه دیگر است، اعلام کرده که سایت‌های جدید را با کمک شرکتی به نام دیتااسفر تکنولوژی راه‌اندازی می‌کند که نرم‌افزار و فروش تبلیغات را تامین می‌کند.

بر اساس گزارش آسوشیتدپرس، آتلانتا، واشنگتن، تامپا، ساکرامنتو، جکسون ویل، بوفالو، نیویورک، پورتلند از جمله مناطقی هستند که تحت پوشش این سایت‌ها قرار می‌گیرند.

تنها ۱۰ درصد جمعیت باسواد کشور روزنامه و نشریات مطالعه می‌کنند

Posted: 18 Jun 2010 07:37 AM PDT

معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: با وجود حدود 40 میلیون باسواد در کشور تنها سه الی چهار میلیون نفر روزنامه و نشریه می خوانند و این رقم تنها 10 درصد جمعیت باسواد کشور است .

به گزارش ایرنا، "محمد علی رامین" همزمان با سومین سفر هیات دولت به استان چهارمحال و بختیاری در نشستی با خبرنگاران افزود: لازمه موفقیت یک رسانه، مخاطب گرایی آن است چرا که اگر مطلبی با هدف جلب رضایت مخاطب نوشته شود حمایت آنان را به دنبال خواهد داشت.

وی اضافه کرد: از آن جا که بشر در تمام طول زندگی نیازمند اطلاعات است ،نیاز به رسانه در هر زمان یک نیاز عمومی است.

رامین از رسانه ها با عنوان پناهگاه افکار عمومی یاد کرد و اظهار داشت: هرگونه مشکل در امر اطلاع رسانی رسانه ها و مطبوعات همه بخش های کشور را با مشکل مواجه می کند و شدید ترین ضربه ها را به جامعه وارد می آورد.

وی با اشاره به تلاش مستمر رسانه ای دشمن در جهت منزوی کردن ایران در عرصه های بین المللی تصریح کرد: رسانه ها باید بی تفاوت از تبلیغات مطبوعات غربی ،‌ مروج ارزش های دینی و معنوی باشند و در مبارزه تبلیغاتی به جای همراهی با دشمن به روشنگری بپردازند.

وی با بیان اینکه رسانه ها رکن چهارم مردم سالاری هستند، بیان داشت: انجام کار های رسانه ای نیازمند سرمایه گذاری کلان در سطح کشور است و توسعه این امر حمایت حاکمیت را می طلبد ، حاکمیتی که مورد پذیرش مردم باشد.

معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد تصریح کرد: خبرنگاران باید با تفکری مستقل از رسانه های بیگانه برنامه ها را به نقد بگذارند و به جای استفاده از ابزار مبتذل در تولید خبر به استفاده از ادبیات غنی روی آورند.

رامین در این جلسه ضمن بررسی مشکلات خبرنگاران استان قول مساعد برای بهبود وضعیت اقتصادی و فرهنگی آنان داد.

توقف موقت انتشار روزنامه‌ی پول به‌دنبال اخطار هیات نظارت بر مطبوعات

Posted: 18 Jun 2010 07:37 AM PDT

صاحب امتیاز روزنامه پول از عدم انتشار این روزنامه طی روزهای آینده به‌طور موقت خبر داد.

امیرحسین فرخ مهر در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این که بعد از اخطار هیات نظارت بر مطبوعات به روزنامه، احساس کردیم سوءتفاهم‌هایی در نحوه عملکرد روزنامه پول وجود دارد، اظهار کرد: ترجیح می‌دهیم تا زمان بازنگری رویکردها، مدت کوتاهی روزنامه را منتشر نکنیم.

وی ادامه داد: درآستانه هفت سالگی روزنامه، سعی می‌کنیم در سیاست‌گذاری، صفحه‌آرایی و محتوا بازنگری کنیم و در این مدت سعی خواهیم کرد با مقامات دولتی رایزنی و مشورت کنیم تا بیش‌تر از گذشته امکان انعکاس فعالیت‌ها و سیاست‌های اقتصادی دولت را پیدا کنیم.

وی با بیان این که اقتصاد کشور شرایط ویژه و حساسی دارد گفت: به‌طور قطع هدف ما این بوده که نقد منصفانه‌ای بر سیاست های اقتصادی دولت داشته باشیم و امیدواریم در دور تازه انتشار روزنامه منصفانه‌تر از گذشته عمل کنیم.

فرخ مهر با تاکید بر اینکه هیچ فشاری از طرف دولت و نهادهای دولتی به روزنامه پول مبنی بر عدم انتشار وارد نشده است، اظهار کرد: امیدواریم ظرف مدتی کوتاه با شکلی جدید از نظر ظاهر و محتوا و نیز تغییر در برخی رویه‌ها، انتشار روزنامه را از سر بگیریم.

به گزارش ایسنا، خبر وقفه در انتشار روزنامه پول، پنج‌شنبه در صفحه اول این روزنامه انعکاس یافت که در آن آمده است: "شورای سیاست‌گذاری روزنامه پول در آغاز هفتمین سال فعالیت خود، وقفه در انتشار آن را به‌منظور ارتقای کیفی، تنوع بخشی و بازنگری در پاره‌ای امور ضروری تشخیص داده است. از این رو موقتا از خدمت خوانندگان گرامی مرخص می‌شویم و امیدواریم هرچه زودتر دیدار تازه کنیم ."

با خدمات نقشه گوگل خانه بخرید

Posted: 18 Jun 2010 07:37 AM PDT

علاقه‌مندان به خرید خانه و مشاوران املاک از این پس می توانند با استفاده از سرویس نقشه گوگل به دنبال یافتن ملک دلخواه خود برای خرید یا اجاره باشند.

به گزارش فارس به نقل از پی سی پرو، سرویس یاد شده با همکاری آژانس های املاک راه اندازی شده است. کاربران با رجوع به نقشه های محلی گوگل می توانند بر روی نقاط علامت شده کلیک کنند. سپس پنجره ای باز می شود و مشخصات دقیق هر ملک که برای خرید یا اجاره عرضه شده ظاهر می شود.

خدمات یاد شده که Google Maps Property نام گرفته نه تنها در آمریکا بلکه در بسیاری از دیگر کشورهای جهان در دسترس است. سرویس یاد شده حتی برای جمهوری آذربایجان در شمال ایران هم فعال شده است.

برای استفاده از این سرویس به طور دقیق تر کاربران می توانند نام شهر یا محله مورد نظرشان را در بخش جستجو وارد کنند و فهرست تمام املاک موجود را مشاهده کنند.

امکان مرتب کردن املاک موجود بر اساس قیمت، تعداد اتاق خواب ها و نوع ملک اعم از خانه ویلا و آپارتمان در این بخش پیش بینی شده است. هم اکنون 9 مشاور املاک عمده فعال در جهان با این سرویس گوگل همکاری می کنند.

اسکن ۴۰۰ هزار کتاب اتریشی ازسوی گوگل

Posted: 18 Jun 2010 07:37 AM PDT

کتابخانه ملی اتریش برای دیجیتالی شدن 400 کتاب بدون کپی‌رایت توسط گوگل، قرارداد 30 میلیون یورویی منعقد کرد.

به گزارش ایسنا، مدیر این کتابخانه با استقبال از این اقدام آن را گام مهمی خوانده و در یک کنفرانس خبری اعلام کرد که پروژه‌های معدودی با این ابعاد در نقاط دیگر اروپا وجود دارد.

بر اساس بیانیه این کتابخانه، آثار کتابخانه ملی اتریش شامل یکی از پنج کلکسیون بزرگ ادبیات قرن شانزدهم تا نوزدهم جهان بوده و درمجموع به حدود 120 میلیون صفحه می‌رسد.

طبق این قرارداد، گوگل هزینه‌های دیجیتالی کردن این کلکسیون را که 50 تا صد یورو برای هر کتاب تعیین شده و کتابخانه بدون پشتیبانی مالی قادر به تامین آن نیست را تحت پوشش قرار می‌دهد.

بر اساس این گزارش، کتابخانه ملی اتریش برای آماده شدن کتاب‌ها برای اسکن، ذخیره‌سازی اطلاعات آن‌ها و فراهم کردن دسترسی عمومی به این کتاب‌ها پول پرداخت خواهد کرد.

کار اسکن در سال 2011 در باواریا در جنوب آلمان آغاز و پیش‌بینی می‌شود حدود شش سال طول بکشد؛ مدیر این کتابخانه امیدوار است این روند به حفظ آثار اصلی و هم‌چنین فراهم کردن یک پشتیبان دیجیتالی درصورت وقوع یک فاجعه کمک خواهد کرد.

گوگل از این کتاب‌های اسکن شده که به نشانی www.onb.ac.at، books.google.fr و www.europeana.eu قابل دسترس خواهند بود، استفاده انحصاری نخواهد داشت.

این غول اینترنتی برای ساخت یک کتابخانه دیجیتالی و فروشگاه کتاب الکترونیکی میلیون‌ها کتاب اسکن کرده اما این پروژه با مشکلات کپی‌رایت، ضدانحصارطلبی و حریم خصوصی مواجه شده است.

گوگل تاکنون 12 میلیون کتاب را از بیش از 40 کتابخانه از جمله دانشگاه‌های استنفورد و هاروارد دیجیتالی کرده و در ماه مارس قراردادهای مشابهی را با دانشگاه‌های رم و فلورانس در ایتالیا منعقد کرد.

اما مخالفان فعالیت‌های اسکن کتاب، این شرکت را در دادگاه به چالش کشیده و شکایت‌هایی از سوی نویسندگان و ناشران و اخیرا از سوی عکاسان در آمریکا و فرانسه مطرح شده است.

وزیر ارتباطات: درخواست افزایش سرعت اینترنت خانگی به چهار برابر

Posted: 18 Jun 2010 07:27 AM PDT

وزیر ارتباطات گفت: این وزارتخانه پیشنهاد داده سرعت دسترسی به اینترنت برای کاربران خانگی 512 kbps بر ثانیه تعیین شود که این امر نیازمند موافقت نهادهای ذیربط است.

رضا تقی‌پور در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، اظهار داشت: طی برنامه پنجم از سوی وزارت ارتباطات پیشنهاد دادیم محدودیت سرعت kbps 128 برای کاربران خانگی برداشته شود و سرعت 512 به عنوان کف سرعت اینترنت خانگی تعیین کردد.

وی گفت: وزارت ارتباطات تعیین کننده محدودیت سرعت اینترنت نیست و نهادهای فرهنگی در این خصوص تصمیم می‌گیرند و در این راستا ما نیز از نظر فنی آمادگی برای ارائه اینترنت 512 در شبکه را ایجاد کرده‌ایم و برای ارائه این پهنای باند مشکلی نداریم.

وزیر ارتباطات افزود: این پیشنهاد از سوی وزارت ارتباطات ارائه شده و زمانی که نهادهای مسئول و تصمیم‌گیرنده در این زمینه، با این پیشنهاد موافقت کنند و این دستور ابلاغ شود، ما نیز اینترنت 512kbps را در اختیار کاربران قرار می‌دهیم.

به گزارش فارس، سیاستهای کلی در خصوص اعمال مسئولت در زمینه اینترنت از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت ارشاد و کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه تعیین و ابلاغ می‌شود.

بنابراین گزارش، در گذشته به دلیل نبودن سازوکارهای کافی برای سالم‌سازی فضای وب، اعمال محدودیت 128 kbps برای کاربران خانگی صورت گرفت و این محدودیت در حال حاضر نیز برای کاربران خانگی اعمال می‌شود.

بنابر اعتقاد بسیاری از کارشناسان،‌ امروزه به دلیل برخورداری نهادهای سیاست‌گذار و نظارتی از سازوکارهای پیشرفته نظارتی در ارائه اینترنت پاک به کاربران، اعمال این محدودیت چندان قانع‌کننده نیست.

بنابراین گزارش در حالی که پایین‌ بودن سرعت دسترسی به اینترنت و گران بودن آن در ایران همواره مورد اعتراض کاربران بوده است، برخی با اعتقاد به ارتباط این دو عامل با یکدیگر براین باورند تا زمانی که نیاز به سرعت بالا برآورده نشود، قیمـت‌ها نیز شکسته نخواهد شد.

تغییر سیستم ویرایشگری ویکی‌پدیا برای صفحه‌های جنجالی

Posted: 18 Jun 2010 07:27 AM PDT

ویکی‌پدیا شیوه کنترل روند ویرایش برخی از صفحات جنجالی در این دایره‌المعارف آنلاین را تغییر داده و ویرایش آن‌ها را راحت‌تر می‌کند.

به گزارش ایسنا، در این اقدام که ازسوی ویکی‌پدیا به‌عنوان گام مهمی توصیف شده، از محدودیت‌های ویرایش سخت گیرانه حدود دو هزار مقاله شامل صفحه‌ای درباره جورج دبلیو بوش، رییس جمهور سابق آمریکا خواهد کاست.

کاربران اکنون می‌توانند تغییرات برای صفحه‌های مورد نظرشان را برای بازبینی توسط دبیران ارشد این سایت ارسال کنند. این اقدام بخشی از تلاش‌های در حال ادامه ویکی‌پدیا برای محدود کردن خرابکاری در این سایت است.

به گفته جیمی ولز، بنیانگذار این سایت، سیستم جدید که "تغییرات معلق" نام دارد، به این سایت اجازه می‌دهد مقالاتی را که سال‌هاست محافظت شده یا نیمه محافظت شده به شمار می روند و غیرقابل ویرایش بودند، برای ویرایش عمومی قابل دسترس شوند.

هرگونه ویرایش برای مقالات در این رده مشمول بازبینی از سوی یک دبیر ویکی‌پدیا پیش از انتشار آن خواهد بود، اگرچه همه می‌توانند تغییرات پیشنهادی را هم‌چنان مشاهده کنند.

ویکی پدیا این سیستم را به مدت دو ماه مورد آزمایش قرار خواهد داد تا کاربران را از بازبودن روند ویرایش مطمئن سازد. بدین ترتیب علامت یک ذره‌بین شیشه‌یی که نشان دهنده تغییرات معلق است، جایگزین علامت قفل که نشان‌دهنده غیرقابل ویرایش بودن مقاله است، می شود.

گفتنی است این دایره‌المعارف آنلاین که هر کسی می‌تواند در نوشتن یا ویرایش مطالب آن مشارکت کند، هشت سال قبل پایه‌گذاری شد و در حال حاضر میزبان 13 میلیون مقاله به 260 زبان است.

«روزنامه حزب خران» به چاپ چهارم رسید

Posted: 18 Jun 2010 07:27 AM PDT

کتاب "روزنامه حزب خران" تالیف سید فرید قاسمی از سوی نشر امرود برای چهارمین بار منتشر شد.

به گزارش خبرنگار مهر، در این کتاب قاسمی ضمن شرح مختصری از تاریخچه حزب خران گزیده‌ای از آثار طنزآمیز اعضای این گروه در جراید آن دوره را گردآورده است.

باشگاه خران سال 1321 از سوی گروهی خوش‌ذوق در کرمانشاه تاسیس شد. در سال 1326 نشریه توفیق این سوژه را دستمایه کار خود قرار داد و به یکباره این تشکل محلی به یک حزب ملی بدل شد که با افت‌وخیر در نیمه دهه بیست و اوایل دهه سی اعضای آن به فعالیت پرداختند و بعدها آثارشان از 1346 تا 1350 در روزنامه حزب خران منتشر شد.

درباره احزاب و گروههایی که در تاریخ معاصر ایران تشکیل شده‌اند دهها کتاب و صدها مقاله و رساله نگاشته‌اند. نام حزب خران اما در هیچیک از این پژوهشها جز یک مورد دیده نمی‌شود. برای این که نام حزب خران از دفتر زمانه محو نشود مولف ضروری دانست که دفتری مستقل درباره این حزب و روزنامه‌اش منتشر کند تا پاسخی به این ضرورت باشد.

از اشعار داخل کتاب می‌خوانیم: منم که شهره شهرم به نره خر بودن/ منم که دلخور و بیزارم از بشر بودن/ علف خوریم و به صحرا رویم و غلت زنیم/ که خوش بود وسط یونجه‌های تر بودن

کتاب "روزنامه حزب خران" با شمارگان 2000 نسخه در 72 صفحه منتشر شده است.

محبوب‌ترین وب‌سایت‌های روزنامه معرفی شدند: نیویورک تایمز در صدر

Posted: 18 Jun 2010 07:27 AM PDT

نیویورک تایمز با 32 میلیون بازدیدکننده و 719 میلیون مشاهده صفحه در ماه می، محبوب‌ترین وب‌سایت روزنامه آمریکایی شناخته شد.

به گزارش ایسنا، این آمار که از سوی کام اسکار منتشر شده‌اند نشان می‌دهند که یک خواننده معمولی حدود 22 صفحه محتوا در نیویورک تایمز آنلاین استفاده کرده است.

دومین سایت روزنامه محبوب، تریبون نیوزپیپرز با 24.7 میلیون بازدیدکننده بود و ادونس اینترنت با حدود 18 میلیون بازدیدکننده در ماه گذشته پس از این دو وب سایت قرار گرفت.

بقیه سایت‌های برتر شامل یو اس ای تودی با 16.8 میلیون، واشنگتن پست با 16.7 میلیون و وال استریت ژورنال با 11.3 میلیون بازدیدکننده بودند.

ارسال شده توسط در

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر

اشتراک در: نظرات پیام (Atom)