From:
Date: 2014-05-07 14:01 GMT+04:30
Subject: نظریه علمی یا واقعیت آماری؟
To:
سالها پیش تحقیقات در آمریکا نشان داد که دقیقاً با افزایش فروش بستنی، تعداد درگیری‌های خیابانی افزایش پیدا می‌کند. با توجه به این واقعیت آماری، کدام مورد را نتیجه می‌گیرید؟
(الف) خوردن و فروش بستنی کار بسیار خطرناکی است و می‌تواند منجر به افزایش درگیری‌های خیابانی شود.
(ب) احتمالاً عاملی مثل گرم شدن هوا، همزمان موجب عصبی‌تر شدن مردم و نیز افزایش تقاضا برای بستنی و فروش آن می‌شود.
انسانهای سیگاری، طول عمر کمتری نسبت به انسانهای غیرسیگاری دارند. شما از اینواقعیت آماری، کدام مورد زیر را نتیجه می‌گیرید؟
(الف) این مصرف سیگار است باعث کاهش عمر می‌شود.
(ب) احتمالاً عواملی مثل تنش و استرس، فشار روانی، مصرف الکل و … وجود دارند که همزمان، ضمن ترغیب انسانها به سیگار، آسیب‌های فیزیولوژیک متعدد دیگری هم به بدن می‌زنند و حاصل ماجرا، کاهش عمر است. به عبارت دیگر، مصرف سیگار و کاهش عمر، هر دو ناشی از علت دیگری به نام «تنش و استرس و …» هستند.
ما معمولاً واقعیت‌های آماری را با نظریه‌های علمی اشتباه می‌گیریم. اینکه آمار مصرف بستنی و آمار درگیری‌ها همزمان افزایش و کاهش پیدا می‌کنند یک واقعیت آماری است. اما اینکه بین بستنی و درگیری، «رابطهی علت و معلول» در نظر بگیریم، یک خطای جدی علمی است.
شاید حالا بتوان درک کرد که چگونه در حوزه‌های علمی مختلف، نتایج تحقیقات ضد و نقیض منتشر می‌شود. اینکه چرا چای و قهوه به فاصله‌ی چند روز از عامل سرطان به عامل بازدارنده‌ی سرطان (یا بالعکس) تغییر هویت می‌دهند. یا اینکه چرا نتایج تحقیقات در مورد ضرر سیگار (در عین اشتراک در زیان‌های شدید آن) تا این حد تفاوت عددی دارد و …
رابطهی آماری دو پدیده را به عنوان «همبستگی» مطرح می‌کنند. یکی از نکات مهم تفکر سیستمی، تفکیک رابطهی علت و معلول از همبستگی است. ما در هیچیک از تحلیل‌های سیستمی خود، حق نداریم به همبستگی‌ها استناد کنیم. اشتباهی که در تحلیل‌های سطحی زیاد اتفاق می‌افتد.
تمرین:
(۱) یک مثال از رابطهی علت و معلول، و یک مثال از رابطهی همبستگی بیان کنید.
(۲) آیا تحقیق یا باور و دیدگاهی را در ذهن دارید که احساس کنید در آن «واقعیت آماری» به عنوان «نظریه‌ی علمی» در نظر گرفته شده باشد؟
Mr. Araz Amiri amiri.araz.in@gmail.com
MSc Student of Commercial Management
Islamic Azad University Central Tehran Branch
Tehran, Iran
Taybeh Toosi
اين ايميل را براي دوستان خود هم بفرستيد.
و به آنها بفرماييد روي خط پايين كليك كنند تا آنها هم عضو گروه شوند و براي آنها هم مطالب خوب و جالب بفرستيم
http://groups.google.com/group/taf_sar/subscribe
---
این پیام را به خاطر این دریافت کردید که برای مبحثی در گروه «تفريح و سرگرمي» در Google Group ثبت‌نام شده‌اید.
جهت لغو اشتراک از این گروه و قطع دریافت ایمیل از آن، ایمیلی به taf_sar+unsubscribe@googlegroups.com ارسال کنید.
از این گروه در http://groups.google.com/group/taf_sar بازدید کنید.
برای گزینه‌های بیشتر از https://groups.google.com/d/optout بازدید کنید.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر