۱۳۸۹ شهریور ۹, سه‌شنبه

سالروز درگذشت استاد حسین طاهر زاده

  درود بر دوستان وصاحبدلان
سالروز درگذشت استاد حسین طاهر زاده به فرهنگدوستان ودلسوختگان موسیقی اصیل ایرانی تسلیت باد
محسن سعیدپور





 


استاد سید حسین طاهرزاده ، فرزند سید طاهر تویسرکانی بود. پدر او از تویسر کان همدان برای تحصیل فقه در حوزه علمیه اصفهان به مدرسه صدر آن شهر رفتسید حسین در سال 1261 در اصفهان تولد یافت و دوران کودکی و جوانی خود را در اصفهان سپری کرد . از دوران نوجوانی به آواز علاقه داشت و در سال 1278 در سن 17 سالگی به تهران آمد .در آنجا با جهانگیر میرزا حسام السلطنه آشنا شد. جهانگیرمیرزا نوهحسام‌السلطنه و جوان خوش ذوقی بود که ویولن می‌‌نواخت و در منزلش یک دستگاه حافظ الاصوات (فونوگراف) داشت. سیدحسین طاهرزاده با همراهی ویولن حسام‌السلطنه برای اولین بار آثار آوازی خود را با این دستگاه ضبط کرد و چند تصنیف هم که آهنگ آن ها را با شعر ملک الشعرای بهار ساخته ، اکنون از او باقی است. طاهرزاده بر اثر دوستی و مراودت با حسام السلطنه به منزل او راه یافت و در منزل او و گردهمایی های او با چند تن از هنرمندان برجسته آن زمان ، چون میرزا حبیب سماع حضور ، میرزا عبدالله و ناصر همایون و .. آشنا شد و مراوده پیدا کرد. طاهرزاده همچنین در سال های بعد در منزل علی صفا ظهیرالدوله با درویش خان نوازنده مشهور تار آشنا شد و بیشترین تاثیر ها را در خواندن آواز از این اساتید گرفت و تنها دوره بسیار کوتاهی ( آن هم به طور مخفیانه و از پشت پرده ) از آوازهای سید رحیم بهره مند شد . طاهرزاده در کنسرت‌های انجمن اخوتکه به تشویق ظهیرالدوله تشکیل می‌‌شد شرکت کرد و غالباً عواید اینگونه کنسرت‌ها به امور خیریه و کمک به مستمندان اختصاص می‌‌یافت. در سال ۱۲۸۹ ه. ش برای ضبط صفحه به همراه درویش خان نوازنده تار و باقرخان رامشگر  نوازنده کمانچه و اسدالله خان نوازنده تار و سنتور ، حسین هنگ آفرین  نوازنده ویولن و رضا قلی خان آوازخوان و حبیب الله شهردار نوازنده پیانو به لندن رفت. این سفر از راه روسیه انجام گرفت و در بین راه گروه در شهر رشت توقف داشته و به تقاضای مجاهدان مشروطه سه شب به اجرای کنسرت پرداختند.

طاهرزاده یک بار هم به همراه درویش خان و باقرخان رامشگر و اقبال السلطان آوازخوان و عبدالله دوامی تصنیف دان و نوازنده ضرب برای ضبط صفحه گرامافون عازم تفلیس شد و آنها علاوه بر ضبط صفحه دو شب نیز در سالن تئاتر گرجستان کنسرت برگزار کردند. با فروش صفحات مذکور در ایران شهرت سیدحسین طاهرزاده افزایش یافت و به چهره‌ای شناخته شده در میان خوانندگان آن دوره تبدیل گشت.

طاهرزاده خوانندگی را شغل و پیشه خود نمی‌ندانست، از این رو در دوران میانسالی و کهولت فقط در جمع دوستان به آواز خواندن می‌‌پرداخت. در سال‌های پایانی عمر چاپخانه‌ای به نام سپهر تأسیس کرد و به کار فرهنگی چاپ مشغول شد. سیدحسین طاهرزاده در همان سال‌ها عضو شورای عالی موسیقی رادیو بود.

سیدحسین طاهرزاده خواننده‌ای صاحب سبک بود که هم در اجرای قطعات آوازی و همتصنیف‌ها و قطعات ضربی تبحر داشتقمرالملوک وزیری، ادیب خوانساری واستاد محمدرضا شجریان از سبک حسین طاهرزاده پیروی کرده اند.

 آواز همایون با صدای استاد حسین طاهرزاده

دکتر ساسان سپنتا در کتاب چشم انداز موسیقی ایران درباره سبک استاد طاهرزاده ، از زبان خود او ، نوشته است که آثار او هنگامی در صفحه های گرامافون ضبط شده است که مدت ها بر اثر معاشرت با نوازندگانی چون میرزا حبیب سماع حضور ، میرزا عبدالله ، درویش خان ، حسام السلطنه و نیز شنیدن صدای خود در فنوگراف و رفع نقایص آن ، شیوه استواری در خوانندگی یافته بود و به قول روح الله خالقی : از هر خرمنی خوشه ای چید تا در کار خود ورزیده شد . مطلبی که قابل ذکر است ، ویژگی های مکتب تهران است : حقیقت امر این است که در مکتب تهران سبکی مخصوص آواز وجود ندارد و تمامی اساتید آواز آن تحت تاثیر و آموزش دیده اساتید سازی هم دوره خویش هستند. مکتب تهران مکتبی سازی است که ردیف های سازی ما ( از جمله ردیف میرزا عبدالله و آقا حسین قلی و … ) برگرفته از آن هستند ، ولی آواز اصیل ایرانی و ردیف های آوازی تنها شامل مکتب اصفهان است که سرآمد آن استاد سیدرحیم می باشد که بسیاری از اساتید آوازی از جمله استاد تاج اصفهانی ، ادیب خوانساری ، استاد کاظمی و … شاگردان او بوده اند. خاستگاه اصلی آواز در اصفهان و ساز در تهران بوده است. حال بسیاری از اساتید آواز در تهران مثل جناب دماوندی و استاد طاهرزاده و … از ردیف های سازی و نوازندگان در تهران بهره بردند و بسیاری نیز مانند تاج و ادیب و … در اصفهان از سیدرحیم و ردیف آوازی او ، آموزش دیدند. مثلا در مکتب تهران بسیاری از خوانندگان از کلماتیمانند دلی دلی و … در هنگام اجرای آواز استفاده می کردند که به علت تاثیر گرفتن از آهنگ ساز و نوازنده ، بوده است که در آواز های سید رحیم این کلمات دیده نمی شود و از تحریرهای بیجا در وسط کلمات یا وسط مصرع پرهیز می کرده است.

 آواز نوا با صدای استاد حسین طاهرزاده

به هر حال چیزی که مشخص می باشد این است که سبک استاد طاهرزاده با شیوه آواز خوانی سیدرحیم ، دارای تفاوت می باشد و نمی توان طاهرزاده را خواننده مکتب اصفهان دانست و البته همانطور که در ابتدا گفتم منظور مقایسه این دو سبک با هم و برتر دانستن یکی بر دیگری نیست و تنها تفکیک این دو از هم می باشد. که تا می گوییم مکتب اصفهان بسیاری از اساتید و هنرجویان ، از استاد طاهرزاده نام می برند و او را به عنوان نماد آواز خوانی مکتب اصفهان می دانند !!

 

او سرانجام در سال ۱۳۳۴ وفات یافت


هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر